بایدها و نبایدهای امور مالیاتی

درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر (اعم از حقیقی یا حقوقی) در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران برحسب مدت یا کار انجام یافته به طور نقد یا غیر نقد تحصیل می‌کند مشمول مالیات بر درآمد حقوق است

بایدها و نبایدهای امور مالیاتی

قوانین و امور مالیاتی دارای بایدها و نبایدهایی است که یک حسابدار یا مشاور مالیاتی باید از حد و مرزهایی این قوانین به خوبی آگاهی داشته باشد. قوانین مالیاتی دارای گستردگی بسیار است. که دانستن آن برای استفاده از نرم افزار حسابداری بسیار مفید خواهد بود.

هر کدام از این قوانین نیز مقررات و بایدها و نبایدهای مخصوص به خود را دارند. ما در این مقاله قصد داریم به بایدها و نبایدهای امور مالیاتی و مباحث تقویم امور مالیاتی بپردازیم و آنها را برای مشاوران مالیاتی شرح دهیم.

مقررات امور مالیاتی

از آنجا که مالیات انواع زیادی دارد، به خاطر تفهیم بهتر خواننده بیان می‌کنیم که منظور ما از مالیات در این مقاله، مالیات مستقیم است. با ما همراه باشید تا به بخشی از بایدها و نبایدهای امور مالیاتی اشاره کنیم.

اولین باید و نباید درباره اشخاص مشمول مالیات است. آیا می‌دانید چه اشخاصی مشمول مالیات هستند؟ براساس قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاص زیر مشمول مالیات هستند:

• کلیه مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا امالک خود واقع در ایران طبق مقررات باب دوم
• هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران به دست می‌آورد
• هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران تحصیل می‌کند
• هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌نماید
• هر شخص غیر ایرانی (اعم از حقیقی و یا حقوقی) نسبت به درآمدهایی که در ایران کسب می‌کند و همچنین نسبت به درآمدهایی که بابت واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود و یا دادن تعلیمات و کمک‌های فنی و یا واگذاری فیلم‌های سینمایی (که به عنوان بها یا حق نمایش یا هر عنوان دیگر عاید آنها می‌گردد) از ایران تحصیل می‌کند

اشخاص و سازمان های زیر مشمول پرداخت مالیات‌های موضوع این قانون نیستند:

• وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی
• دستگاه‌هایی که بودجه آنها به وسیله دولت تأمین می‌شود
• شهرداری‌ها
• بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی دارای مجوز معافیت از طرف حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری

بایدها و نبایدهای امور مالیاتی را در یاس سیستم بخوانید

بایدها و نبایدهای اشخاص مشمول و غیرمشمول مالیات

۱. شرکت‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص و مؤسسه‌های مذکور در بندهای فوق باشد، سهم درآمد یا سود آنها مشمول حکم این ماده نخواهد بود. حکم این تبصره مانع استفاده شرکت‌های مزبور از معافیت‌‌های مقرر در این قانون، حسب مورد، نیست.

۲. درآمدهای حاصل از فعالیت‌های اقتصادی از قبیل فعالیت‌های صنعتی، معدنی، تجاری، خدماتی و سایر فعالیت‌های تولیدی برای اشخاص موضوع این ماده، که به نحوی غیر از طریق شرکت نیز تحصیل می‌شود، در هر مورد به طور جداگانه به نرخ مذکور در ماده (۵۸۱) این قانون مشمول مالیات خواهد بود.

مسئولان اداره امور در این گونه موارد نسبت به سهم فعالیت مذکور مکلف به انجام دادن تکالیف مربوط طبق مقررات این قانون خواهند بود. در غیر این صورت نسبت به پرداخت مالیات متعلق با مؤدی مسئولیت تضامنی خواهند داشت.

بایدها و نبایدهای مالیات بر حقوق

درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر (اعم از حقیقی یا حقوقی) در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران برحسب مدت یا کار انجام یافته به طور نقد یا غیر نقد تحصیل می‌کند مشمول مالیات بر درآمد حقوق است. حال در ادامه به ضوابط و قوانین این مالیات اشاره خواهیم کرد.

• میزان معافیت مالیات بر درآمد سالانه مشمول مالیات حقوق از یک یا چند منبع هرساله در قانون بودجه سنواتی مشخص می‌شود.
• نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان دولتی و غیردولتی مازاد بر مبلغ مذکور در ماده (۸۴) این قانون و تا هفت برابر آن مشمول مالیات سالانه ده درصد (۱۰%) و نسبت به مازاد آن بیست درصد (۲۰%) است.
• پرداخت‌کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت یا تخصیص آن مکلف‌اند مالیات متعلق را طبق مقررات ماده(۸۵) این قانون محاسبه و کسر و تا پایان ماه بعد ضمن تسلیم فهرستی متضمن نام و نشانی دریافت‌کنندگان حقوق و میزان آن به اداره امور مالیاتی محل پرداخت و در ماه‌های بعد فقط تغییرات را صورت دهند.
• پرداخت‌هایی که کارفرمایان به اشخاص حقیقی غیر از کارکنان خود که مشمول پرداخت کسورات بازنشستگی یا بیمه نمی‌باشند با عنوان حق‌المشاوره، حق حضور در جلسات، حق‌التدریس، حق‌التحقیق و حق پژوهش پرداخت می‌کنند بدون رعایت معافیت موضوع ماده(۸۴) این قانون مشمول مالیات مقطوع به نرخ ده درصد (۱۰%) می‌باشد. کارفرمایان موظفند درموقع پرداخت یا تخصیص مالیات متعلقه را کسر و ظرف مدت تعیین شده در ماده (۸۶) این قانون با اعلام مشخصات دریافت‌کنندگان مطابق فرم نمونه اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور به اداره امور مالیاتی پرداخت کنند و درصورت تخلف مسئول پرداخت مالیات و جریمه‌های متعلق خواهند بود.
• در مواردی که از اشخاص مقیم خارج که در ایران شعبه یا نمایندگی ندارند حقوق دریافت شود، دریافت‌کنندگان حقوق مکلف‌اند تا پایان ماه بعد از تاریخ دریافت حقوق، مالیات متعلق را طبق مقررات این فصل به اداره امور مالیاتی محل سکونت خود پرداخت و تا آخر تیر ماه سال بعد اظهارنامه مالیاتی مربوط به حقوق دریافتی خود را به اداره امور مالیاتی مزبور تسلیم نمایند.

بایدها و نبایدهای مالیات بر حقوق را در یاس سیستم بخوانید

بایدها و نبایدهای مالیات بر مشاغل

درآمدی که شخص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل یا به عناوین دیگر غیر از موارد مذکور در سـایر فصل‌های این قانون در ایران تحصیل‌کند، پس از کسر معافیت‌های مقرر در این قانون مشمول مالیات بر درآمـد مشـاغل است.

• صاحبان مشاغل موضوع قوانین مالیات بر مشاغل، موظفند دفاتر و یا اسناد و مدارک حسب مورد را که با رعایت اصول و ضوابط مربوط از جمله اصول و ضوابط مربوط به تنظیم دفاتر تجاری موضوع قانون تجارت در خصوص تجار تنظیم می‌گردد برای تشخیص درآمد مشمول مالیات نگهداری و اظهارنامه مالیاتی خود را بر اسواس آنها تنظیم کنند.
• درآمد مشمول مالیات اشخاص حقیقی موضوع این قانون که مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی می‌باشند به استناد اظهارنامه مالیاتی مؤدی که با رعایت مقررات مربوط تنظیم و ارائه شده و مورد پذیرش قرارگرفته باشد خواهد بود. سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند اظهارنامه‌های مالیاتی دریافتی را بدون رسیدگی قبول و تعدادی از آنها را بر اساس معیارها و شاخص‌های تعیین شده و یا به طور نمونه انتخاب و برابر مقررات مورد رسیدگی قرار دهد.
• مؤدیان موضوع این قانون مکلف‌اند اظهارنامه مالیاتی مربوط به فعالیت‌های شغلی خود را در یک سال مالیاتی برای هر واحد شغلی یا برای هر محل جداگانه طبق نمونه‌ای که وسیله سازمان امور مالیاتی کشـور تهیه خواهد شد تنظیم و تا آخر خرداد ماه سال بعد به اداره امور مالیاتی محل شغل خود تسلیم و مالیات متعلق را بـه نرخ مذکور در ماده (۱۳۱) این قانون پرداخت نمایند.
• سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند برخی از مشاغل یا گروه‌هایی از آنان را که میزان فروش کالا و خدمات سالانه آنها حداکثر ده برابر معافیت موضوع ماده(۸۴)این قانون باشد از انجام بخشی از تکالیف از قبیل نگهداری اسناد و مدارک موضوع این قانون و ارائه اظهارنامه مالیاتی معاف کند و مالیات مؤدیان مذکور را به صورت مقطوع تعیین و وصول نماید. در مواردی که مؤدی کمتر از یک سال مالی به فعالیت اشتغال داشته باشد مالیات متعلق نسبت به مدت اشتغال محاسبه و وصول می‌شود.
• در مشارکت‌های مدنی اعم از اختیاری و قهری شرکا حداکثر از دو معافیت استفاده خواهند کـرد و مبلغ معافیت به طور مساوی بین آنان تقسیم و باقیمانده سهم هر شریک جداگانه مشمول مالیات خواهد بود. شرکایی کـه بـا هم رابطه زوجیت دارند از لحاظ استفاده از معافیت در حکم یک شریک تلقی و معافیت مقرر به زوج اعطا مـی‌گـردد . در صورت فوت احد از شرکا وراث وی به عنوان قائم‌مقام قانونی از معافیت مالیاتی سهم متوفی درمشـارکت بـه شـرح فـوق استفاده نموده و این معافیت به طور مساوی بین آنان تقسیم و از درآمد سهم هر کدام کسر خواهد شد. در صورتی که هر شخص حقیقی دارای بیش از یک واحد شغلی باشد مجموع درآمد واحدهای شغلی وی با کسر فقط یک معافیت موضوع این ماده مشمول مالیات به نرخ‌های مذکور در ماده(۱۳۱) این قانون می‌شود.
• در مضاربه، عامل (مضارب) مکلف است در موقع تسلیم اظهارنامه علاوه بر پرداخت مالیات، خود مالیـات درآمد سهم صاحب سرمایه را بدون رعایت معافیت ماده(۱۰۱) این قانون کسر و به عنوان مالیات علـی‌الحسـاب صـاحب سرمایه به حساب مالیاتی واریز و رسید آن را به اداره امور مالیاتی ذیربط و صاحب سرمایه ارائه نماید.
• در مواردی که دادگاه‌ها حق‌الوکاله یا خسارت حق‌الوکاله را بیشتر یا کمتر از مبلغی کـه مأخـذ ابطـال تمبر روی وکالت‌نامه قرار گرفته است تعیین نمایند مدیران دفتر دادگاه‌ها مکلفند میزان مورد حکـم قطعـی را بـه اداره امور مالیاتی مربوط اطلاع دهند تا مابه‌التفاوت مورد محاسبه قرار گیرد.
• وزارتخانه‌ها و مؤسسـات دولتـی و شـرکت‌هـای دولتـی و شـهرداری‌ها و مؤسسـات وابسـته بـه دولـت و شهرداری‌ها مکلف‌اند از وجوهی که بابت حق‌الوکاله به وکلا پرداخت می‌کنند پـنج درصـد (۵%) آن را کسـر و بابـت علی‌الحساب مالیاتی وکیل تا پایان ماه بعد به اداره امور مالیاتی محل پرداخت نمایند.

نتیجه‌گیری

در توضیحات فوق، به قوانین مالیات و همچنین بایدها و نبایدهای مربوط به هر مالیات اشاره کردیم. امیدواریم سهمی در یادگیری بهتر امور مالیاتی و مقررات مالی برای شما عزیزان داشته باشیم.