بامانده مرخصی در پایان سال پرسنل چه باید کرد؟

مانده مرخصی در پایان سال:

یکی از مهم‌ترین مسائلی که هر کارمند و کارگر ادارات دولتی و خصوصی با آن مواجه است، نحوه استفاده از مرخصی‌های اداری و شیوه اجرای آن‌ها است. در قانون کار  و تأمین اجتماعی ، شیوه‌های متفاوتی برای گرفتن مرخصی وجود دارد که به مرخصی استعلاجی، استحقاقی، فوت اقوام درجه یک مانند پدر، مرخصی ازدواج و… تقسیم می‌‌شود. یکی از محاسباتی که در پایان سال یا زمان تسویه حساب با پرسنل انجام می شود ، محاسبه باز خرید مرخصی (مانده مرخصی در پایان سال) می باشد .

تعریف مرخصی

مرخصی در حسابداری، عبارت است از حقی که برای کارگر در ترک کار روزهای غیرتعطیل در نظر گرفته شده است و این حق از دیرباز برای کارگر و کارمند به رسمیت شناخته شده و در قانون کار جمهوری اسلامی ایران مورد تأکید قرار گرفته شده است.

انواع مرخصی در قانون کار

مرخصی استحقاقی، مرخصی استعلاجی، مرخصی ازدواج، مرخصی فوت، مرخصی بین تعطیلی، مرخصی زایمان، مرخصی حج، مرخصی بدون حقوق و مرخصی پاس شیر انواع مرخصی هستند.

مرخصی استحقاقی در مشاغل معمولی

کارگران برابر قانون کار در هر ماه 2.5 روز مرخصی در کار‌های عادی طلب دارند. این عدد در سال  ۱۹۲ ساعت می‌‌شود که معادل ۲۶ روز است. به این مرخصی، مرخصی استحقاقی می‌‌گویند که چهار جمعه در هر ماه هم به آن اضافه می‌‌شود.

نکاتی مهم در رابطه با مرخصی استحقاقی طبق قانون کار

• (ماده 62) روز جمعه، روز تعطیل هفتگی کارگران با استفاده از مزد است.
• (ماده 63) کارگران علاوه بر تمام تعطیلات رسمی کشور، یک روز دیگر هم تعطیلند و آن تعطیلی ۱۱ اردیبهشت، روز کارگر است که کارفرمایان نباید در این روز کارگران را به خدمت بگیرند یا وادار به کار کنند. ضمن آنکه حقوق و دستمزد و اضافه کار روز تعطیل کارگر باید محاسبه شود.
• (ماده ۶۴) مرخصی استحقاقی ۲۶ روز در سال است که با احتساب ۴ روز جمعه ۳۰ روز می‌شود.
• (ماده ۶۴ قانون کار) سایر روزهای تعطیل جزء ایام مرخصی محسوب نخواهد شد.
• (ماده ۶۴) برای کار کمتر از یکسال مرخصی به نسبت مدت کار محاسبه می‌شود.
• (ماده ۶۶) کارگر تنها می‌تواند ۹ روز از مرخصی سالانه خود را ذخیره نماید.
• (ماده ۶۹) در صورت تنظیم مرخصی کارگران (سه ماه آخر هر سال برای سال بعد با تایید شورای اسلامی کار) در روزهای سال امکان جابجایی مرخصی بین خود کارگران وجود دارد.
• (ماده ۶۹) در صورت عدم توافق کارگر و کارفرما در مورد زمان مرخصی کارگر، نظر اداره کار و امور اجتماعی محل لازم الاجراست.
• (ماده ۷۱) در صورت بازنشستگی، ازکارافتادگی کلی، تعطیلی کارگاه یا فوت کارگر، مطالبات بابت مرخصی استفاده نشده به کارگر یا ورثه پرداخت می‌شود.
• در صورت استعفا و ترک کار، مطالبات بابت مرخصی‌های باقیمانده به کارگر تعلق نمی‌گیرد.
• (ماده ۷۲) نحوه استفاده از مرخصی بدون حقوق کارگران و مدت آن و شرایط برگشت آن‌ها به کار پس از استفاده از مرخصی با توافق کتبی کارگر یا نماینده قانونی او و کارفرما تعیین می‌‌شود.
• (ماده ۳۴) کارگران کارمزد برای روزهای جمعه و تعطیلات رسمی و مرخصی، استحقاق دریافت مزد بر اساس میانگین کارمزد در روزهای کارکرد آخرین ماه را دارند.
• (ماده ۴۳) کارگران کارمزد برای روز‌های جمعه و تعطیلات رسمی و مرخصی، استحقاق دریافت مزد را دارند و مأخذ محاسبه میانگین کارمزد آن‌ها در روز‌های کار کرد، آخرین ماه کار آن‌ها است. مبلغ پرداختی هم نباید کمتر از حداقل مزد قانونی باشد.
• مرخصی‌های روزهای پنجشنبه، ۴ ساعت در نظر گرفته می‌شود.

یاس سیستم:مانده مرخصی در پایان سال پرسنل

مرخصی استحقاقی در مشاغل سخت و زیان آور

به استناد ماده 65 قانون کار مرخصی سالیانه کارگرانی که به کارهای سخت و زیان آور اشتغال دارند 5 هفته است. استفاده از این مرخصی، حتی الامکان در دو نوبت و در پایان هر شش ماه کار صورت می‌گیرد. قابل ذکر است، در مشاغل سخت و زیان آور میزان مرخصی استحقاقی افزایش می‌یابد و به ۵ هفته در سال (تقریباً ۳ روز در ماه) می‌رسد. با این حال ماده ۶۵ قانون کار تصریح دارد که حتی الامکان در مورد این مشاغل استفاده از مرخصی باید در دو نوبت در طول سال صورت گیرد.

مرخصی استعلاجی (ایام بیماری)

این نوع مرخصی اعم از کوتاه مدت یا بلندمدت تابع ضوابط و مقررات قانون تأمین اجتماعی است، به نحوی که مدت مرخصی استعلاجی باید توسط پزشک معتمد و معالج و یا کمیسیون پزشکی سازمان تأمین اجتماعی تأیید شود تا هم جزو سوابق کار و بازنشستگی کارگران به شمار آید و هم مشمول پرداخت غرامت و دستمزد شود. (ماده ۷۴ قانون کار و ۵۹ قانون تأمین اجتماعی)سقف مرخصی استعلاجی چهار ماه است ولی اگر پزشک معتمد و شورای عالی پزشکی تائید کنند و مرخصی به یک سال برسد و بیماری صعب الاعلاج باشد کارگر را بازنشسته می‌کنند.

مرخصی ساعتی و سقف مجازآن

مرخصی ساعتی، بخشی از مرخصی استحقاقی بوده  که بر اساس توافق بین کارگر و کارفرما از کل زمان مرخصی استحقاقی کسر می گردد.  در برخی شرکت‌ها دو ساعت و برخی دیگر تا ۵ ساعت و حتی ۶ ساعت در روز هم مجاز است اما در هر صورت جمع مرخصی‌های ساعتی زمانی که به 8 ساعت برسد، یک روز مرخصی محسوب می‌شود.

اگر در شرکتی، پرسنل ساعات کاری روز پنجشنبه را موظف باشند در طول هفته پر کنند و به صورت توافقی پنجشنبه تعطیل باشد بنابراین استفاده از مرخصی استحقاقی در طول هفته نیابد بیشتر از مجموع ساعات کاری موظفی گردد و اگر میزان مرخصی ساعتی بیشتر از کل مرخصی استحقاقی در طول ماه شود در واقع حکم مرخصی بدون حقوق و کسر از کار را خواهد داشت و کارفرما می‌تواند برای آن ساعت بیمه هم پرداخت نکند.(ماده 70)

مرخصی ازدواج و فوت طبق قانون کار

کلیه کارگران در صورت ازدواج دائم، فوت همسر، پدرو مادر و فرزندان می‌توانند از 3 روز مرخصی با حقوق به عنوان مرخصی ازدواج یا مرخصی فوت استفاده کنند (ماده ۷۳). مرخصی ازدواج و مرخصی فوت هر دو با مرخصی استحقاقی تفاوت دارند و به طور جداگانه محاسبه می‌شوند. طبق قانون کار استفاده از مرخصی ازدواج و مرخصی فوت به هیچ وجه به عنوان مرخصی استحقاقی محاسبه نمی‌شود. ضمناً طبق ماده ۷۳ قانون کار، زمان استفاده از این مرخصی‌ها همزمان با فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان و یا ازدواج دائم بوده و قابل انتقال نیستند. بنابراین نمی‌توان مرخصی ازدواج یا مرخصی فوت را به زمانی دیگر منتقل و از آن استفاده کرد.

مرخصی بدون حقوق

در انواع حسابداری(حسابداری فروشگاهی وشرکتی) مرخصی بدون حقوق حداکثر ۲ سال است. در طول مرخصی بدون حقوق قرارداد کار به حال تعلیق در می‌آید و پس از مرخصی، کارگر به کار سابق خود بازمی‌گردد. ماده ۱۶ قانون کار درباره مرخصی بدون حقوق است. استفاده از این مرخصی باید با موافقت کارفرما صورت بگیرد، چون نظر قانونگذار در خصوص قرارداد کارگرانی که مطابق این قانون از مرخصی تحصیلی یا دیگر مرخصی‌های بدون حقوق استفاده می‌کنند، این است که قرارداد کار به حال تعلیق درآید و پس از آن کارگر به کار سابق باز گردد.

مرخصی های استفاده نشده

براساس ماده ۶۶ قانون کار، کارگر نمی‌تواند بیش از ۹ روز از مرخصی سالیانه خود را ذخیره کند و اگر شخصی در طول سال از آن استفاده نکند، می‌تواند کل مبلغ مربوط به انواع مرخصی خود را از شرکت دریافت نماید، اما اگر بخواهد، می‌تواند ۹ روز آن را ذخیره کند و مابقی آن باید در پایان سال به کارگر پرداخت شود.

آیا مبلغ مرخصی به ورثه کارگر تعلق می گیرد؟

در صورت فوت کارگر میزان مرخصی باقیمانده وی بر حسب حقوق روزانه محاسبه و به ورثه آن پرداخت می‌شود. البته برای دریافت این مبلغ باید مراحل قانونی وراثت طی گردیده و تعداد وراث و یا قیم آن‌ها کاملاً مشخص باشد و مبلغ طبق قانون به آن‌ها پرداخت می‌شود.

شما در حال مطالعه مانده مرخصی در پایان سال پرسنل در یاس سیستم هستید

فرمول و نرخ محاسبه مانده مرخصی در پایان سال

مرخصی استحقاقی پرسنل، به منزله روزهای کاری آنها است و بازخرید مرخصی در پایان قرارداد بر اساس حق السعی محاسبه و پرداخت می گردد. بازخرید مرخصی دارای هیچ ضریبی نبوده و بر مبنای حقوق پایه روزانه محاسبه می شود. محاسبه مرخصی بر اساس آخرین دریافتی مزد بوده و در حین کار تنها می تواند با توافق کارگر و کارفرما باشد.

نکته مهم : طبق ماده 91 قانون مالیاتهای مستقیم، حقوق ایام مرخصی استفاده نشده معاف از مالیات بوده و مشمول کسر از مالیات نمی گردد. باتوجه به اینکه تمامی مدت مرخصی کارگر جزء سوابق کاری وی می باشد بهمین علت به آن، بیمه تامین اجتماعی تعلق می گیرد.

در نرم افزار های مالی توسعه یافته ، می توان تنها با یک کلید مانده مرخصی را به سال بعد انتقال داد و یا حتی هنگام صدور فیش حقوق و دستمزد ، آنرا نمایش داد. یعنی هر کارگر قادر است مانده مرخصی خود را در فیش حقوقی خود براحتی رویت نماید.

یا گزارشی از مانده مرخصی های پرسنل جهت تصمیم گیری های مدیریتی تهیه نمود.