مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: موقوفه مرحوم آیت اله محمد جعفر شریعتمداری استر آبادی با تولیت آقای محمد جواد شریعتمداری
موضوع شکایت و خواسته: ابطال فصل پنجم از آیین نامه اجرایی موضوع تبصره ۳ ماده ۱۳۹ اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم .
گردشکار: شاکی به طور خلاصه اعلام داشته به حکم بند (ح) ماده ۱۳۹ قانون مالیاتهای مستقیم آن قسمت از درآمد موقوفات عام که طبق موازین شرعی به مصرف اموری از قبیل تبلیغات اسلامی،تحقیقات فرهنگی،علمی،دینی،فنی،اختراعات،اکتشافات،تعلیم و ترتیب،بهداشت و درمان،بنا و تعمیر و نگهداری و مساجد و مصلا ها و حوزه های علمیه و م دارس و دانشگاه های دولتی،مراسم تعزیه وا طعام،تعمیر آثار باستانی،امور عمرانی و آبادانی،هزینه یا وام تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان،کمک به مستضعفان و آسیب دیدگان حوادث ناشی از سیل،زلزله،آتش سوزی،جنگ و حوادث غیر مترقبه دیگر برسد،مشروط بر اینکه درآمد و هزینه های مزبور به تایید سازمان اوقاف و امور خیریه رسیده باشد،از پرداخت مالیات معاف است به موجب ماده ۵ از فصل پنجم آیین نامه اجرایی تبصره ۳ ماده ۱۳۹ اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم بهره مندی موقوفات از معافیت مذکور در قانون مشروط به شرط تسلیم اسناد به اداره اوقاف ۴ ماه پس از پایان سال مالی شده است لذا شرط اخیر الذکر فراتر از حدود قانون و نوعی قانون گذاری است با عنایت به معافیت موقوفات عام از مالیات،به لحاظ اینکه آیین نامه صدر الذکر واجد شرایطی فراتر از قانون و نوعی قانون گذاری و وضع مالیات جدید است لذا تقاضای ابطال ماده ۵ تصویب نامه مارالذکر را دارم . مدیر کل دفتر حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور در لایحه دفاعیه شماره ۹۳- ۲۱۲ مورخ ۱۳ / ۵ / ۸۸ اعلام داشته،بنا به حکم مندرج در تبصره ۳ ماده ۱۳۹ قانون مالیاتهای مستقیم تهیه و تنظیم آیین نامه اجرایی ماده موصوف به عهده سازمان امور مالیاتی گذارده شده که پس از تهیه و پیشنهاد از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی به موجب تصویب نامه شماره ۵۳۴۵۶ / ت ۲۷۲۵۷ ه مورخ ۱۷ / ۱۲ / ۸۱ به تایید هیأت وزیران رسیده است و بر اساس فصل پنجم آیین نامه مذکور موقوفات عام جهت برخورداری از معافیت مالیاتی مکلف به رعایت:
الف: صورت حساب درآمد هزینه هر سال مالی موقوفه متکی به اسناد و مدارک قابل قبول حداکثر تا ۴ ماده پس از پایان سال مالی به اداره اوقاف و امور خیریه تسلیم گردد .
ب- ادارات اوقاف و امور خیریه مربوط نسخه ای از صورت حساب مزبور را به انضمام تایید لازم مبنی بر صرف کل یا بعضی درآمد موقوفه در امور مندرج در بند (ح)  ماده ۱۳۹ قانون یاد شده ظرف شش ماه از تاریخ وصول صورت حساب به اداره امور مالیاتی محل موقوفه تسلیم نماید . متاسفانه هیچ کدام از شروط و تکالیف مقرر در مواعد قانون ی انجام نپذیرفته لذا با عنایت به مفاد ماده ۱۶ تصویب نامه مذکور عدم رعایت هر یک از بندهای فوق الذکر موجب محرومیت از معافیت مقرر در آن سال گردیده است نظر به اینکه مفاد آیین نامه اجرایی یاد شده وفق مقررات قانون ی و در حدود صلاحیت قانون ی تبصره ۳ ماده ۱۳۹ قانون یاد شده تصویب گردیده و اقدامات اداره امور مالیاتی نیز در اجرای آیین نامه مذکور بوده لذا تقاضای رد درخواست شاکی و استواری آیین نامه یاد شده را دارد .
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسا،مستشاران و دادرسان علی البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می نماید .
رأی هیأت عمومی
نظر به اینکه به موجب فراز پایانی ماده ۱۵۵ قانون مالیاتهای مستقیم،موعد تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان و سررسید پرداخت مالیات اشخاص حقوقی مشمول مالیات،چهار ماه شمسی پس از سال مالی تعیین گردیده و مطابق بند (ح)  ماده ۱۳۹  قانون صدر الذکر،آن قسمت از درآمد موقوفات عام که طبق موازین شرعی به مصارف امور مذکور در این بند می رسد . مشروط به اینکه درآمد و هزینه های مربوط به تایید سازمان اوقاف و امور خیریه رسیده باشد از پرداخت مالیت معاف می باشد و در تبصره ۳  ماده ۱۳۹ قانون اصلاح موادی از قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۱۳۸۰ تصویب آیین نامه اجرایی موضوع این ماده به عهده هیأت وزیران محول گردیده و در بندهای ۱و ۲ ماده ۵ فصل پنجم آیین نامه اجرایی قانون مذکور شرایط برخورداری موقوفات عام از معافیت پرداخت مالیات بر درآمد بیان گردیده است بنابراین ماده ۵ آیین نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۱۳۹ اصلاحی قانون مالیات مستقیم مصوب ۱۳۸۰ در راستای مقررات قانون ی فوق الذکر و در حدود اختیارت قانون ی هیأت وزیران تدوین و تصویب گردیده و قابلیت ابطال ندارد .

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
محمد جعفر منتظری