در همه جای دنیا اشاعه بیمه همزمان با ازدیاد خطر بوده است و نظر به اینکه از دیرزمان خطر اساسی متوجه مال التجارههایی بوده که از راه دریا حمل میشده است، بیمه دریایی نخستین نوع بیمه معمول در میان اقوام سوداگر جهان محسوب میشود و هنوز هم بیمه دریایی اهمیت خود را از دست نداده است. با این وجود، سابقه بیمه به عنوان یکی از عقود متعارف تجارتی که مورد نظر است آنقدرها طولانی نیست و بنظر میرسد که بیمه از ابداعات ایتالیاییها یا اسپانیولیها در قرن چهاردهم میلادی بوده باشد.
جزییات قوانین جدید بیمه
به عنوان یک حسابدار تا چه میزان با قوانین بیمه آشنایی دارید؟ آیا از آخرین تغییرات قانون بیمه مطلع هستید؟ مهمترین قوانین بیمه و تهیه و ارسال لیست بیمه که حسابداران باید بر آن مسلط باشند چیست؟
حتما از زبان حسابداران شنیدهاید که کلمات بیمه و مالیات را با هم به کار میبرند؛ به نظر شما قانون بیمه و مالیات، به هم مرتبط هستند؟ در این مقاله قصد داریم با معرفی بیمه، به قوانین مربوط به آن بپردازیم. پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
تاریخچه بیمه
بیمه در معنای لغوی ضمانت مخصوصی است از جان یا مال که در تمدن جدید رواج یافته است؛ به این طور که برای شخص یا مال، ماهانه مبلغی به شرکت بیمه میدهند و در صورت اصابت خطر به جان و یا مال، شرکت مبلغ معینی پرداخت میکند.
در اصطلاح حقوقی، عقدی است که بموجب آن یک طرف تعهد میکند در ازای پرداخت وجه و یا وجوهی از طرف دیگر در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارده بر او را جبران نموده و یا وجه معینی بپردازد. (ماده 1 قانون بیمه مصوب 7 اردیبهشت ماه 1316. ایرانشهر ج 2 ص 1960).
متعهد را بیمهگر، طرف تعهد را بیمهگذار و وجهی که از طرف بیمه گذار پرداخته میشود حق بیمه و آنچه بیمه میشود موضوع بیمه مینامند.
در همه جای دنیا اشاعه بیمه همزمان با ازدیاد خطر بوده است و نظر به اینکه از دیرزمان خطر اساسی متوجه مال التجارههایی بوده که از راه دریا حمل میشده است، بیمه دریایی نخستین نوع بیمه معمول در میان اقوام سوداگر جهان محسوب میشود و هنوز هم بیمه دریایی اهمیت خود را از دست نداده است.
با این وجود، سابقه بیمه به عنوان یکی از عقود متعارف تجارتی که مورد نظر است آنقدرها طولانی نیست و بنظر میرسد که بیمه از ابداعات ایتالیاییها یا اسپانیولیها در قرن چهاردهم میلادی بوده باشد. نخستین بیمهنامههایی که بدست آمده در سالهای 1247 و 1370 م . در شهرهای ژن و بروگ تنظیم گردیده است.
در ایران سابقه آن بسیار کم است و فقط پارهای قراردادهای شبیه به بیمه متقابل بحری در میان اقوام ساحل نشین خلیج فارس قبل از اسلام معمول بوده است.
بیمه درمان و انواع آن
بیمه انواع زیادی دارد که ما در این مقاله با توجه به گستردگی موضوع، صرفا به انواع بیمه درمان اشاره خواهیم کرد. همانطور که میدانید هزینه درمان برخی از بیماریها به شدت بالاست؛ به همین خاطر، شرکتهای بیمه برای تهیه هزینه درمان، انواع بیمه نامهها را تنظیم کردهاند تا شخص بیمار توانایی درمان خود را داشته باشد.
بیمه درمان تکمیلی یکی از انواع بیمهنامه درمان است که بیشترین هزینهها را جبران میکند. در مواقعی که بیمار میشوید، بهتر است به سراغ درمان آن بروید و از خدمات پزشکی استفاده کنید. با استفاده از بیمه نامه درمان به راحتی میتوان هزینهها را کاهش داد و به موقع خسارت را پرداخت کرد.
انواع بیمههای درمان عبارتند از:
- بیمه تامین اجتماعی
- بیمه درمان تکمیلی
- بیمه عمر
- بیمه خدمات درمانی
- بیمه نیروهای مسلح
از آنجایی که تمرکز ما در این مقاله، بر روی قوانین بیمه تامین اجتماعی است، بنابراین از شرح درباره بیمههای دیگر صرفنظر میکنیم.

جزییات قوانین جدید بیمه
بیمه تامین اجتماعی و قوانین جدید بیمه
قانون تامین اجتماعی یکی از قوانین مهم کشور است که برای کارگران اهمیت زیادی دارد. چرا که اجرای درست این قانون توسط کارفرمایان، تاثیر زیادی در وضعیت بازنشستگی کارگران و برخورداری از حقوق و مزایا دارد.
با این حال برخی از کارگران آنگونه که باید و شاید از قانون بیمه تامین اجتماعی آگاهی ندارند و به همین دلیل ممکن است کوتاهی در پرداخت حقوق آنها شود که در نتیجه منجر به ایجاد اختلاف و تنش با کارفرما و حتی متضرر شدن کارگر شود.
سازمان بیمه تامین اجتماعی، یکی از سازمانهای دولتی بیمهای است که بخش بزرگ مسئولیت این سازمان برای حمایت از کارکنان و کارگران برای محیطهای کاری اختصاص یافته است. افرادی که تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند؛ میتواند از خدمات درمانی که برای افراد در نظر گرفته شده است، استفاده کنند.
همچنین کارگران و کارمندها، مشمول استفاده از بیمه درمانی و دفترچه درمانی خواهند بود. این افراد میتوانند خود و افراد خانواده را نیز تحت پوشش این بیمه قرار دهند. در بیمه اجباری تامین اجتماعی، حق بیمه پرداختی ۳۰ درصد از حقوق فرد است که فقط ۷ درصد آن سهم کارگر میباشد.
به منظور اجرا و تعمیم و گسترش انواع بیمههاى اجتماعى و استقرار نظـام هماهنگ و متناسب با برنامـههـاى تـأمین اجتمـاعى، همچنـین تمرکـز وجـوه و درآمدهاى موضوع قانون تأمین اجتماعى و سرمایهگذارى و بهـرهبـردارى از محـل وجوه و ذخائر، سازمان مستقلى به نام «سازمان تأمین اجتماعى» وابسته به وزارت که در این قانون « سازمان» نامیده میشـود، تشـکیل میگردد.
سازمان داراى شخصیت حقوقى و استقلال مالى و ادارى است و امور آن، منحصراً طبق اساسنامههایی که به تصویب هیئت وزیران میرسد، اداره خواهد شد.
بخشی از جزییات جدید قوانین بیمه
مواد قانون بيمههاي اجتماعي كارگران مصوب 21 /2 /1339 كميسيون مشترك كار مجلسين به شرح زير اصلاح میشود:
1- ماده يك قانون بيمه هاي اجتماعي كارگران به شرح زير اصلاح ميگردد:
ماده 1 – تأمين و اجراي بيمههاي اجتماعي مشمولين اين قانون به عهده سازمان بيمههاي اجتماعي كه در اين قانون سازمان ناميده خواهد شد محول ميگردد.
2- ماده 2 قانون بيمههاي اجتماعي كارگران به شرح زير اصلاح میشود:
ماده 2 – سازمان عهدهدار انجام كمكهاي قانوني در موارد زير طبق مقررات اين قانون ميباشد:
1- حوادث ناشي از كار و بيماريهاي حرفهاي و عواقب آن
2- حوادث عادي و بيماريهاي غير حرفهاي – حاملگي و زايمان
3- ازكارافتادگي و فوت
4- بازنشستگي
5- ازدواج
3- كليه كسانيكه طبق ماده يك قانون كار كارگر شناخته ميشوند صرفنظر از نوع قرارداد كار و ترتيب استخدام و نحوه دريافت مزد يا حقوق به ترتيب مقرر در ماده 5 اين قانون مشمول مقررات بيمههاي اجتماعي ميباشند و كارفرمايان مربوط موظفند حق بيمه مقرر را به سازمان پرداخت نموده وساير تكاليف و وظايف مندرج در اين قانون را انجام دهند.
تبصره 1 – پيشهوران و صاحبان مشاغل آزاد را سازمان طبق آیيننامهاي كه به پيشنهاد هيئت مديره به تصويب شوراي عالي خواهد رسيد در مقابل تمام و يا بعضي از موارد مندرج در اين قانون بيمه خواهد نمود.
تبصره 2 – مشمولين بند هاي ب – ث – ج ماده 2 قانون استخدام كشوري و آن عده از مستخدمين وزارتخانهها و مؤسسات دولتي كه مشمول قانون مزبور ميباشند، هم چنين افرادي كه مشمول قانون بيمه خاصي ميباشند، مشمول مقررات اين قانون نخواهند بود ولي دولت ميتواند با موافقت سازمان بيمههاي اجتماعي بيمه هر دسته از آنان را با شرايط خاصي به سازمان واگذار نمايد.
تبصره 3 – دولت مكلف است حداكثر ظرف يكسال از تاريخ تصويب اين قانون لايحه مربوط به بيمههاي اجتماعي كشاورزان و كارگران كشاورزي را تهيه و براي تصويب به مجلسين تقديم دارد.
تبصره 4 – سازمان اتباع بيگانه را كه طبق قوانين و مقررات مربوطه در ايران به كار مشغول ميشوند طبق آیيننامهاي كه به پيشنهاد هيئت مديره به تصويب شوراي عالي خواهد رسيد بيمه خواهد نمود.
4- ماده 4 قانون بيمههاي اجتماعي كارگران به شرح زير اصلاح ميگردد:
ماده 4 – سازمان كه تحت نظر وزير كار و امور اجتماعي اداره ميشود داراي شخصيت حقوقي و استقلال مالي و اداري بوده و امور مالي آن منحصراً طبق مقررات اين قانون و اصول بازرگاني انجام ميگيرد.
5- ماده 5 قانون بيمههاي اجتماعي كارگران به شرح زير اصلاح میشود:
ماده 5 – بيمه بيمهشدگان كارگاههایي كه تا تاريخ تصويب اين قانون شمول مقررات بيمههاي اجتماعي قرار گرفتهاند با توجه به مقررات اين قانون ادامه خواهد يافت و بيمه افرادي كه تا به حال مشمول نبودهاند تدريجاً و به ترتيبي كه سازمان وسایل لازم را فراهم ميسازد بنا بر پيشنهاد هيأت مديره سازمان و به تصويب وزير كار و امور اجتماعي اجرا خواهد شد.
6- ماده 7 قانون بيمههاي اجتماعي كارگران به شرح زير اصلاح ميگردد:
ماده 7 – اركان سازمان عبارتند از:
الف – شورايعالي
ب – هيأت مديره
ج – مدير عامل
د – هيأت نظارت
7- ماده 11 قانون بيمه هاي اجتماعي كارگران بشرح زير اصلاح ميگردد:
ماده 11 – وظايف و اختيارات شوراي عالي به شرح زير است:
• تصويب آیيننامههاي اجرایي اين قانون به استثناي آییننامههايي كه تصويب آنها به مراجع ديگري محول شده است.
• رسيدگي به بودجه و گزارش مالي و ترازنامه سازمان و تصويب آنها.
• تعيين حقوق رئيس و اعضاي هيأت مديره و حقالزحمه اعضاي هيأت نظارت.
• تصويب هرگونه برداشت از ذخائر سازمان با توجه به ماده 37 اين قانون.
• تصويب خريد و فروش اموال غير منقول.
• تصويب قراردادهاي نمونه به منظور واگذاري انجام قسمتي از كمكهاي قانوني به كارفرمايان.
• اتخاذ تصميم در مواردي كه كارفرما به عللي كه خارج از حدود اختيارات و امكانات اوست قادر به پرداخت حق بيمه معوقه نبوده و پرداخت آن به طور يكجا خارج از حدود قدرت مالي كارفرما و موجب وقفه كار كارگاه باشد كه در اين صورت شوراي عالي بنا به پيشنهاد هيأت مديره حق خواهد داشت ترتيبي براي تقسيط بدهي مزبور با رعايت مهلت كافي و بهره مناسب بدهد.
• اظهار نظر يا اتخاذ تصميم در موارد ضروري و فوري يا غيرمترقبه كه از طرف رئيس شوراي عالي در شورا مطرح ميشود.
• اتخاذ تصميم در موارد ديگري كه به موجب مواد مختلف اين قانون در صلاحيت شوراي عالي است.
جمع بندی قوانین جدید بیمه
همانطور که در قسمتهای بالا ذکر کردیم، داشتن بیمه میتواند به شما کمک کند که از پرداخت هزینه بسیار به بیمارستانها و مراکز درمان خودداری کنید؛ بنابراین قبل از بیمه کردن خود بهتر است با جزییات جدید قوانین بیمه آشنا شوید. این مقاله در این امر به شما کمک خواهد کرد.
منابع : qavanin.ir – mcls.gov.ir – vajehyab.com – bimeh.com – jobvision.ir