مقدمه
مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری امروز به یکی از مهمترین شاخصهای سنجش اعتبار علمی در میان دانشجویان، پژوهشگران و اساتید حوزه مالی تبدیل شدهاند. اهمیت مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری تنها در امتیاز پژوهشی یا ارتقای دانشگاهی خلاصه نمیشود؛ بلکه این مقالات، نقش تعیینکنندهای در توسعه ادبیات علمی، تحلیل چالشهای مالی، اصلاح سیاستهای اقتصادی و بررسی رفتار سازمانهای مالی دارند. زمانی که پژوهشگر به سراغ مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری میرود، در واقع وارد دنیایی میشود که در آن کیفیت پژوهش، روششناسی دقیق، استانداردهای انتشار و سطح مخاطب، همگی بهصورت معناداری بر نتیجه نهایی پژوهش اثر میگذارند. از همین رو، شناخت تفاوتها و نقش واقعی مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری یکی از مهمترین گامها برای ورود حرفهای به عرصه پژوهش محسوب میشود.
در دنیای امروز که رشته حسابداری بهسرعت در حال دگرگونی است—از تغییر استانداردهای مالی گرفته تا اثرات فناوریهای نوین، حسابداری دیجیتال، گزارشگری هوشمند و حتی تحولاتی مانند پیادهسازی سامانه مودیان—پژوهشگران ناگزیرند از منابع معتبر علمی استفاده کنند. در این میان، مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری ابزارهایی هستند که سازوکار تحلیل و تصمیمگیری مالی را شکل میدهند. پژوهشهای ISI معمولاً رویکرد بینالمللی دارند و موضوعاتی مانند گزارشگری مالی بینالملل، IFRS، حسابداری رفتاری، تحلیل ریسک، حسابرسی بینالمللی و مدلهای اقتصادسنجی پیشرفته را پوشش میدهند. در مقابل، مقالات ISC بیشتر بر موضوعات بومی و داخلی تمرکز دارند؛ مانند حسابداری مالیاتی، حسابداری بازرگانی در ایران، تأثیر قوانین داخلی بر شرکتها، و تحلیل سازوکارهای جدیدی نظیر سامانه مودیان.
از سوی دیگر، رشد روزافزون نشریات علمی و افزایش تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی در رشته حسابداری، باعث شده است که انتخاب مجله معتبر برای انتشار پژوهش، به یک دغدغه جدی تبدیل شود. بسیاری از پژوهشگران تازهکار نمیدانند که تفاوت مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری دقیقاً چیست، کدامیک اعتبار بیشتری دارد، کدامیک مناسب موضوعات بومی است و کدامیک برای ارتقا، پذیرش دکتری یا فعالیت حرفهای مناسبتر خواهد بود. این مقدمه تلاش میکند مسیر فهم این تفاوتها را روشن کند و نشان دهد که چرا شناخت دقیق مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری یک ضرورت حرفهای—not یک انتخاب اختیاری—برای پژوهشگران امروز است.
در نگاه کلان، مقالات ISI و ISC نهتنها به رشد علمی حسابداری کمک میکنند، بلکه ابزار تحلیلِ تغییرات ساختاری نیز هستند. برای مثال، زمانی که سیاست جدیدی در نظام مالیاتی کشور اجرا میشود—مانند اجرای فازهای مختلف سامانه مودیان—پژوهشگران حوزه حسابداری نیاز دارند آثار آن را در قالب مقاله علمی بررسی کنند. این موضوعات میتواند در ISC تحلیل شوند و در ISI بهصورت تطبیقی با نمونههای جهانی مورد مطالعه قرار گیرند. به همین دلیل است که مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری نقش پل ارتباطی میان دانش نظری و واقعیتهای اقتصادی را ایفا میکنند.
در نهایت، این حقیقت وجود دارد که مسیر حرفهای حسابداران، اساتید دانشگاه و پژوهشگران، بدون انتشار مقاله علمی معتبر کامل نمیشود. انتشار یک مقاله ISI میتواند یک پژوهشگر حسابداری را به جامعه علمی جهانی متصل کند و انتشار یک مقاله ISC میتواند به توسعه دانش بومی، اصلاح استانداردهای داخلی و تحلیل دقیق چالشهای اقتصادی ایران کمک کند. در این مقاله، با تکیه بر مباحث تخصصی، بهطور کامل تفاوتها، شباهتها و کاربردهای مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری را بررسی خواهیم کرد.

بخش اول: معرفی مقالات ISI و ISC
۱. مقالات ISI در رشته حسابداری چیست؟
مقالات ISI مجموعهای از پژوهشهای علمی هستند که در مجلات معتبر تحت نمایهگذاری Web of Science منتشر میشوند. این مقالات معمولاً دارای ویژگیهای زیر هستند:
-
اصالت علمی بالا
-
داوری سختگیرانه
-
روششناسی دقیق
-
استناددهی استاندارد بینالمللی
-
انتشار در مجلات معتبر جهانی
وقتی درباره مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری صحبت میکنیم، بخش ISI معمولاً مقالاتی را شامل میشود که در مجلات رده A و بینالمللی منتشر شدهاند. این مقالات برای اساتید دانشگاه، داوطلبان دکتری حسابداری و پژوهشگران حرفهای اهمیت بسیار زیادی دارند.
۲. مقالات ISC در رشته حسابداری چیست؟
ISC یا Islamic World Science Citation Center مرکز استنادی جهان اسلام است. مقالات ISC معمولاً در مجلات معتبر فارسی و عربی منتشر میشوند که در حوزههای مختلف علمی، از جمله حسابداری، مدیریت، اقتصاد و مالیه نمایه میشوند.
ویژگیهای مهم مقالات ISC عبارتاند از:
-
زبان انتشار معمولاً فارسی
-
معیارهای داوری قابلقبول
-
محتوای علمی ارزشمند
-
مناسب برای پژوهشگران داخلی
-
دارای اعتبار رسمی برای ارتقای دانشگاهی
در بسیاری از دانشگاههای کشور، مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری هر دو امتیاز علمی دارند و هر دو برای ارتقای هیئتعلمی و قبولی در مقاطع ارشد و دکتری قابل استناد هستند.
بخش دوم: تفاوت ساختاری مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری
در این بخش، تفاوت مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری را از نظر ساختار، کیفیت، اعتبار و کاربرد آنها بررسی میکنیم.
۱. تفاوت در اعتبار علمی
ISI:
-
اعتبار جهانی
-
پذیرش سخت
-
انتشار در مجلاتی با ضریب تأثیر بالا
-
مناسب برای پژوهشگران بینالمللی
ISC:
-
اعتبار منطقهای و ملی
-
پذیرش آسانتر نسبت به ISI
-
بیشتر مورد استفاده پژوهشگران داخلی
بنابراین در مقایسه مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری، اعتبار ISI در سطح جهان بیشتر است؛ اما ISC نیز برای پژوهشهای داخلی ارزشمند است.
۲. تفاوت در زبان و مخاطب
ISI: معمولاً به زبان انگلیسی
ISC: عمدتاً به زبان فارسی یا عربی
این موضوع باعث میشود:
-
ISI جهانی باشد
-
ISC برای دانشجویان و حسابداران ایرانی کاربردیتر باشد
بهویژه در حوزههایی مانند حسابداری بازرگانی، قوانین مالیاتی ایران، مقررات سامانه مودیان و مسائل بومی مالی، مقالات ISC منابع آموزشی بسیار خوبی هستند.
۳. تفاوت در حوزههای پژوهشی
در مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری تفاوت موضوعی مهمی وجود دارد:
ISI معمولاً به موضوعات بینالمللی میپردازد:
-
مدلهای گزارشگری مالی بینالمللی
-
حسابداری بینالملل
-
صورتهای مالی تلفیقی
-
مدلهای مالی رفتاری
-
ریسک مالی
-
گزارشگری پایداری
ISC معمولاً به موضوعات داخلی میپردازد:
-
مالیات و سامانه مودیان
-
استانداردهای حسابداری ایران
-
حسابداری دولتی
-
حسابداری بازرگانی در ایران
-
حسابرسی داخلی سازمانها
بنابراین، انتخاب بین مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری بستگی به هدف پژوهش دارد.

بخش سوم: تفاوت در فرآیند داوری
۱. داوری مقالات ISI
-
چندمرحلهای
-
زمانبر
-
سختگیرانه
-
نیازمند دادههای دقیق
-
نیازمند روششناسی پیشرفته
-
احتمال پذیرش پایین
مقالات ISI در رشته حسابداری بهطور معمول توسط متخصصان بینالمللی بررسی میشوند.
2. داوری مقالات ISC
-
سرعت بیشتر
-
بومیتر
-
امکان اصلاح مقاله و ارسال مجدد
-
مناسب برای پژوهشگران کمتجربهتر
یکی از مزیتهای مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری این است که ISC مسیر مناسبتری برای پژوهشگران تازهکار فراهم میکند.
بخش چهارم: تفاوت در روششناسی پژوهش
مقالات ISI معمولاً دارای:
-
روشهای آماری پیشرفته
-
مدلهای تحلیل رگرسیون چندمتغیره
-
مدلهای اقتصادسنجی
-
دادههای کلان بینالمللی
-
حداقل ۳۰ صفحه محتوای تحلیلی
هستند.
در مقابل، ISC معمولاً:
-
روشهای تحقیق سادهتر
-
تمرکز بر دادههای داخلی
-
استفاده از پرسشنامهها
-
تحلیلهای مالی مبتنی بر دادههای بومی
-
محتوای کوتاهتر
را ارائه میدهد.
این تفاوت در مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری به سطح مخاطب، هدف علمی و حوزه کاربرد مقاله بازمیگردد.

بخش پنجم: کاربرد مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری
۱. کاربرد در دانشگاهها
-
ISI برای ارتقای اساتید و دکتری ضروری است
-
ISC برای پایاننامهها و امتیازات پژوهشی کافی است
۲. کاربرد در صنعت حسابداری
مقالات ISC معمولاً برای شرکتها، حسابداران سازمانی، حسابرسی داخلی و تحلیل سیاستهای مالیاتی مناسبتر هستند؛ زیرا به موضوعات بومی مثل سامانه مودیان، استانداردهای حسابداری ایران و حسابداری بازرگانی در ایران میپردازند.
مقالات ISI بیشتر در:
-
شرکتهای بینالمللی
-
مراکز پژوهشی بینالمللی
-
حوزههای IFRS
کاربرد دارند.
۳. کاربرد برای حسابداران و مدیران مالی
مدیران مالی معمولاً از ISC برای تحلیل مسائل داخلی سازمان استفاده میکنند و از ISI برای تحلیلهای کلان مالی، گزارشگری مالی پیشرفته و مدلهای بینالمللی.
در نتیجه، مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری برای هر دو گروه ضروری هستند، اما هرکدام کاربرد متفاوتی دارند.
بخش ششم: مزایا و معایب مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری
مزایای ISI
-
اعتبار جهانی
-
قابل استناد در پژوهشهای بینالمللی
-
فرایند داوری بسیار دقیق
-
مناسب برای پژوهشهای پیشرفته حسابداری
معایب ISI
-
هزینه انتشار بالا
-
زمان داوری طولانی
-
احتمال رد بسیار زیاد
مزایای ISC
-
انتشار سریعتر
-
مناسب برای پژوهشهای داخلی
-
زبان فارسی
-
کمک به توسعه دانش حسابداری بومی
معایب ISC
-
محدودیت در استناد جهانی
-
کیفیت نامتوازن برخی مجلات

جمعبندی
در نهایت، بررسی دقیق مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری نشان میدهد که این دو دسته مقاله مکمل یکدیگر هستند. هر دو ارزش علمی دارند، اما حوزه کاربرد، سطح اعتبار، روششناسی، مخاطب و ساختار پژوهشی آنها متفاوت است.
برای پژوهشگران حرفهای، ISI مسیر رشد بینالمللی را فراهم میکند؛ در حالی که ISC ابزار مناسبی برای توسعه دانش بومی، تحلیل مسائل داخلی، بررسی قوانین ایرانی مانند سامانه مودیان و پژوهش در حوزه حسابداری بازرگانی محسوب میشود.
در نتیجه، انتخاب بین مقالات ISI و ISC در رشته حسابداری بستگی به هدف پژوهشگر دارد. اگر هدف انتشار بینالمللی است، باید به سراغ ISI رفت؛ و اگر هدف تحلیل حسابداری در بستر ایران، قوانین داخلی و صنایع مالیاتی است، ISC گزینهای بسیار مناسب است.















