لزوم بستن حسابها در پایان دوره مالی مرحلهای از چرخه حسابداری است که در پایان دوره حسابداری، پس از تکمیل صورتهای مالی اتفاق میافتد. این فرآیندها آماده کردن همه داده های مالی برای سال آینده است. برای درک موضوع بستن حساب پایان دوره، باید تفاوت بین حسابهای دائمی و موقت را بدانید، پس تا انتهای محتوا همراه ما باشید.
حساب دائمی چیست؟
حسابهای دائمی که به عنوان حسابهای ترازنامه نیز شناخته میشوند، حسابهایی هستند که فعالیتهای مربوط به یک یا چند دوره حسابداری آینده را گزارش میکنند: مانند پول نقد. دانستن این نکته مهم است که در پایان دوره حسابداری بستن حسابها به طور غیر ارادی به خودی خود به صفر نمیرسد. ترازنامه پایانی به سال بعد منتقل میشود، آنها حسابهایی هستند که به دارایی ها، بدهیها یا حقوق صاحبان سهام مربوط میشوند.
حساب موقت چیست؟
حسابهای موقت که به عنوان حسابهای صورت درآمد نیز شناخته میشوند، حسابهای مربوط به یک دوره حسابداری هستند. این نوع حسابها، حسابهایی هستند که در پایان دوره حسابداری بسته میشوند و به سال بعد منتقل نمیشوند. این حسابها معمولاً هدف خاصی دارند.
هنگامی که هدف برای حساب برآورده شد، آنها پاک میشوند. به عنوان مثال، حسابی برای دریافت پورسانت به فروشندگان ممکن است پس از پرداخت کمیسیون بسته شود. پاک کردن حساب به این معنی است که ما آنها را برای بیش از یک دوره مطالبه نخواهیم کرد. آنها داراییهایی هستند که به درآمدها، هزینهها و سود سهام مربوط میشوند.
حسابهای موقت در ابتدای دوره افتتاح میشوند و برای ثبت معاملات و رویدادهای آن دوره استفاده میشوند، سپس در پایان دوره بسته میشوند.(که یکی از گام های مهم برای مالیاتی هست که به سازمان امور مالیاتی داده می شود)
فرآیند بستن حساب پایان دوره چیست؟
اغلب اوقات، ثبت حساب پایان دوره به صورت دستی انجام میشود، با این حال، روشهایی برای دادههای حسابداری با کمک پیشرفت فناوری وجود دارد که از روش رایانهای برای انتقال ماندهها از حسابهای موقت به حسابهای دائمی پشتیبانی میکند.
بستن حساب پایان دوره مستلزم تنظیم مجدد مانده حسابهای موقت و حسابهای دائمی است که در آن موجودی حسابهای موقت صفر است و مانده حسابهای دائمی افزایش مییابد. خلاصه درآمد در یک ورودی پایانی مهم است، این خلاصهای است که در تجمیع تمام حسابهای درآمد استفاده میشود.
با این حال، توجه به این نکته مهم است که خلاصه درآمد حساب در صورتهای مالی ظاهر نمیشود، بلکه خلاصهای است که در فرآیند بستن حساب پایان دوره یا حساب ورودی استفاده میشود.
هدف از بستن حساب پایان دوره
هدف از بستن حساب پایان دوره انتقال مانده حسابهای موقت (که از حسابهای درآمد و هزینه موجود در صورت سود و زیان ناشی میشود) به یک حساب دائمی در ترازنامه است. این حسابهای موقت را برای یک دوره مالی جدید بازنشانی میکند و به آنها اجازه میدهد یک بار دیگر به عنوان منبع اطلاعات برای دوره حسابداری بعدی عمل کنند.
اطلاعات موجود در حسابهای دائمی در سوابق حسابداری شرکت باقی میماند.حسابهای موقت، حسابهای صورت درآمد هستند. صورت سود و زیان اطلاعات را برای یک دوره زمانی دنبال میکند و در پایان آن دوره حسابداری، معمولاً یک سال مالی، به صفر برمی گردد.
حسابهای دائمی حسابهای ترازنامهای هستند، این نوع حسابها ماندههای دورههای حسابداری قبلی را به جلو میبرند و صفر نمیکنند. اگرچه امکان بسته شدن کامل کلیه حسابهای موقت برای هر دوره حسابداری (معمولاً یک ماه مالی) وجود دارد، اما در عمل فرآیند بسته شدن کامل دفاتر برای اکثر شرکتها سالی یک بار در پایان سال مالی اتفاق میافتد.
حسابهای درگیر در بستن حساب پایان دوره
حسابهایی که در بستن ثبتهای روزانه دخیل هستند، حسابهای موقت درآمد، هزینهها و سود سهام و یک حساب دائمی از ترازنامه به نام سود انباشته هستند. حسابهای درآمد و هزینه در صورت سود و زیان یافت میشود. آنها یا به حساب خلاصه درآمد موقت یا مستقیماً به سود انباشته بسته میشوند.
حساب خلاصه درآمد، در صورت استفاده، به حساب سود انباشته بسته میشود. در نهایت، حساب سود سهام به سود انباشته بسته میشود. مبلغ باقی مانده در حساب سود انباشته سود یا زیان سال است.حسابهای درآمدی که معمولاً دارای مانده اعتباری هستند، با مبلغ مانده بدهکار میشوند و سپس به حساب خلاصه درآمد اعتباری داده میشود که به همان میزان آن را افزایش میدهد.
حسابهای هزینهای که معمولاً دارای مانده بدهی هستند، با مبلغ موجودی بستانکار میشوند و سپس به حساب خلاصه درآمد بدهکار میشوند که به همان میزان آن را کاهش میدهد.مانده حساب خلاصه درآمد، سود انباشته دوره حسابداری در حال بسته شدن است.
اگر درآمد بیشتر از هزینههای دوره حسابداری بود، تراز مثبت به حساب سود انباشته منتقل میشود. اگر هزینهها بیش از درآمد باشد، مانده یا زیان منفی به حساب سود انباشته منتقل میشود.حسابهای سود سهام، که معمولاً دارای مانده بدهی هستند، پس از آن به حساب سود انباشته بسته میشوند و سود انباشته را به میزانی که در سود سهام در آن دوره حسابداری پرداخت میشود کاهش میدهد.
تکمیل این مراحل، فرآیند بستن حساب پایان دوره را نهایی میکند.
حسابهای خلاصه درآمد
حساب خلاصه درآمد (یا گزارش خلاصه درآمد) یک حساب ویژه است که برای تسهیل فرآیند بسته شدن و ترک رد پای حسابرسی ایجاد شده است. دنباله حسابرسی برای شخصی که دفاتر حسابداری را بررسی میکند، ردیابی انتقال پول از حسابهای صورتحساب درآمد موقت به حسابهای ترازنامه دائمی را در طول فرآیند ثبتهای بسته، آسانتر میکند.
از آنجایی که حساب خلاصه درآمد یک مرحله اختیاری در فرآیند بستن حساب پایان دوره است، برخی از شرکتها تصمیم میگیرند از آن صرف نظر کنند و تمام حسابها را به سود انباشته ببندند. توجه داشته باشید که حساب خلاصه درآمد از این جهت خاص است که در هیچ صورتهای مالی نشان داده نمیشود، هدف آن ایجاد ردیابی برای حسابرسان است و فقط در دورههای پایانی استفاده میشود و سپس تا زمانی که برای بسته شدن دوره بعدی استفاده شود ناپدید میشود.
جمعبندی بستن حساب پایان دوره
نقشهای مشخصی توسط بستن حساب پایان دوره(در حسابداری شرکتی، بازرگانی و ..) در یک گزارش مالی و حسابداری ایفا میشود، موارد خاص عبارتند از:
مبالغ موجود در حسابهای موقت در صورت سود و زیان به حسابهای دائمی ترازنامه منتقل میشود.
حسابهای درآمد و حسابهای هزینه در پایان ثبتها مانده صفر دارند. تمام درآمدها یا سود سهامی که یک شرکت به دست میآورد به سود انباشته منتقل میشود.