تاثیر جام جهانی قطر بر اقتصاد ایران

زمانی که نام کشور قطر برای میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ عنوان شد، بسیاری بر این باور شدند که ممکن است بخشی از بازی‌های جام جهانی در کشور ایران و در شهرهای جنوبی مانند قشم و کیش برگزار شوند.

حتی چند ماه مانده به برگزاری بازی‌ها، این باور همچنان قوت داشت. به همین خاطر، کشور ایران خود را برای میزبانی آماده کرد. اما ظرفیت این شهرها به میزبانی نبود که بتواند میزبانی را برعهده بگیرد.

تاثیرات مهمی که جام جهانی قطر بر اقتصاد ایران داشته است ، شامل:

• قطر؛ میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲
• برگزاری جام جهانی قطر و فرصت‌های ازدست رفته برای اقتصاد ایران

سپس به تشریح هر یک از این موارد خواهیم پرداخت تا بیش تر از پیش با ماهیت تاثیرات جام جهانی قطر بر اقتصادایران آشنا شویم.

تاثیر جام جهانی قطر بر اقتصاد ایران

حدود دو ماه است که از جام جهانی ۲۰۲۲ گذشته است. اما ما می‌خواهیم با برگشتن به عقب، جام جهانی قطر و تاثیری را که بر اقتصاد ایران داشت، شرح دهیم. پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

۱. قطر؛ میزبان جام جهانی ۲۰۲۲

شاید تا قبل از درآمدن اسم قطر روی کاغذ، هیچ‌کس فکر نمی‌کرد شاهد بازی‌های جام جهانی در خاورمیانه باشد. اما قطر با خرج بسیار، شروع به لابی‌گری کرد و تمام رای‌ها را خرید. ناگفته نماند برگزاری جام جهانی در این کشور، چندان جالب توجه بازیکنان و تماشاگران آنها نبود. تحقیقات جدید دیلی میل نشان می‌‌دهد که چطور نفت‌خیز‌های خاورمیانه توانستند که میزبانی جام جهانی‌ ۲۰۲۲ را به دست آوردند.

این تلاش شامل معاملات مشروع به منظور لابی‌گری برای خرید رای‌ها بوده است. به گزارش دیلی میل، قطر با نتیجه ۱۴-۸ در رای‌ها آمریکا را در هیئت اجرایی برد. حالا تحقیقات MoS نشان می‌‌دهد که قطر نزدیک به ۱۷ میلیارد و ۲۰۰ میلیون پوند به صورت مستقیم و غیر مستقیم برای به دست آوردن این عنوان؛ خرج کرده است.

اکثر این پول‌ها به صورت سرویس‌های نظیر سفارش هواپیما، یک باشگاه فوتبال، قرارداد‌های اسپانسرینگ زمین و بقیه مستغلات بوده است. جزئیات همه این توافقات در ضمیمه این تحقیق آمده است. تعدادی از گروه‌ها و رسانه‌ها نسبت به مناسب بودن قطر برای میزبانی این رویداد ابراز نگرانی کردند. با توجه به تفاسیر حقوق بشر، به ویژه شرایطِ کارگری و حقوق طرفداران در جامعه ال‌جی‌بی‌تی به دلیل غیرقانونی بودن همجنس‌گرایی در قطر.

در دسامبر ۲۰۲۰، قطر پرچم‌های رنگین کمانی را در جام جهانی ۲۰۲۲ مجاز کرد. حسن عبدالله الثوادی، مدیر اجرایی کشور برای جام جهانی ۲۰۲۲، گفت که قطر مصرف الکل را در طول این رویداد مجاز می‌داند، حتی اگر نوشیدن در ملاء عام مجاز نباشد، به دلیل اینکه سیستم حقوقی این کشور بر اساس شریعت است.

انتخاب قطر به عنوان میزبان بحث برانگیز بوده است. مقامات فیفا متهم به فساد و اجازه دادن به قطر برای «خرید» جام جهانی شدند، رفتار با کارگرانِ ساختمانی توسط گروه‌های حقوق بشر زیر سؤال رفت، و هزینه‌های بالای مورد نیاز برای تحقق این برنامه‌ها مورد انتقاد قرار گرفت.

شرایط آب و هوایی باعث شد که برخی میزبانی مسابقات در قطر را غیرممکن بدانند و برنامه‌های اولیه برای استادیوم‌های دارای تهویه مطبوع جای خود را به تغییر تاریخ بالقوه از تابستان به زمستان داده است. در می ۲۰۱۴، سپ بلاتر، که در زمانِ انتخاب رئیس فیفا بود، اما بعداً به دلیل پرداخت‌های غیرقانونی محروم شد، اظهار داشت که اهدای جام جهانی به قطر به دلیل گرمای شدید یک «اشتباه» بود.

با این حال، در حالی که بلاتر برای نمایندگان کنفدراسیون‌های آفریقایی و آسیایی سخنرانی می‌کرد، گفت که اتهامات فساد و برخی از انتقادات، از جمله انتقادات از سوی حامیان مالی، «بسیار با نژادپرستی و تبعیض مرتبط است.»

قطر در نظر داشت در این دوره از مسابقات جام جهانی، از انرژی خورشیدی و فناوری کربن خنثی برای خنک کردن استادیوم‌ها استفاده کند تا دمای استادیوم از ۲۷ درجه سلسیوس بالاتر نرود. به نقل از آس، هشت ورزشگاه میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ قطر از فناوری خنک‌کننده بهره بردند.

برای نخستین بار در تاریخ جام جهانی، بازی‌ها در شرایطی برگزار شدند که هوا تنظیم شده‌ بود. تکنیک‌هایی که برای خنک کردن ورزشگاه‌های جام جهانی به کار رفته‌ بود ۴۰ درصد از دیگر فناوری‌ها مقاوم‌تر بوده است. استادیوم‌ها تنها دو ساعت پیش از آغاز بازی خنک می‌شدند.

همچنین، دیگر ویژگی این فناوری، طراحی‌شان است که چرخشی هستند و می‌توانند هوای خنک را درون ورزشگاه نگه دارند و هوای گرم را از ورزشگاه خارج کنند.

تاثیر جام جهانی قطر بر اقتصاد ایران را در یاس سیستم بخوانید

آیا جام جهانی قطر بر اقتصاد ایران تاثیر داشت؟

زمانی که نام کشور قطر برای میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ عنوان شد، بسیاری بر این باور شدند که ممکن است، بخشی از بازی‌های جام جهانی در کشور ایران و در شهرهای جنوبی مانند قشم و کیش برگزار شوند. حتی چند ماه مانده به برگزاری بازی‌ها، این باور همچنان قوت داشت. به همین خاطر، کشور ایران خود را برای میزبانی آماده کرد.

اما ظرفیت این شهرها به میزبانی نبود که بتواند میزبانی را برعهده بگیرد به همین خاطر، عنوان شد که تماشاگرانی که قصد دیدن بازی‌ها را دارند می‌توانند به کیش و قشم به عنوان توریست سفر کنند و از هتل‌ها و امکانات این دو شهر بهره ببرند.

اما متاسفانه دو ماه قبل از شروع جام جهانی اتفاقاتی در کشور ایران رخ داد که کشورهای اروپا تمامی شهروندانشان را از ورود به این کشور منع کرده‌ و دستور داده‌اند؛ کسانی که در این کشور حضور دارند، هرچه سریع‌تر آنجا را ترک کنند. به همین خاطر، نمی‌توان گفت جام جهانی قطر، تاثیر چشم‌گیری بر اقتصاد ایران داشته است.

به واسطه برگزاری این رویداد مهم در همسایگی کشورمان، می‌شد با برنامه‌ریزی مناسب، سرمایه‌گذاری جامع و نیازسنجی اصولی در زمینه‌های مختلف گردشگری، اقتصادی و تجاری از این فرصت بهره‌برداری بهینه کرد.

برگزاری جام جهانی قطر و فرصت‌های از دست رفته برای اقتصاد ایران را در یاس سیستم بخوانید

۲. برگزاری جام جهانی قطر و فرصت‌های از دست رفته برای اقتصاد ایران

۱۱ سال از این فرصت با کم توجهی سپری شد در حالی که می‌شد به واسطه مسافت اندک میان دو کشور ایران و قطر، بهره‌برداری کلانی از این گردهمائی بزرگ ورزش جهان کرد. قطر با ۱۲ هزار کیلومتر مربع مساحت، پذیرای بیش از ۲ و نیم میلیون گردشگر بود. این حجم عظیم از گردشگر در بازه زمانی یک ماهه در این مساحت محدود، فرصت‌هایی را به کشورهای همسایه واگذار کرد.

ایران، به واسطه فاصله اندک تا قطر و امکان تردد راحت با این کشور، می‌توانست بهترین استفاده را از ظرفیت‌های جام جهانی ببرد. استقرار صنایع مختلف ایران در اطراف ورزشگاه‌های جام جهانی قطر در روزهای مسابقات و عرضه محصولات خود به گردشگران و شهروندان حاضر در این مکان، می‌توانست بازاری پر سود و پهناور را به روی محصولات ایرانی بگشاید.

از نگاه سیاسی نیز، روابط نزدیک کشورهای ایران و قطر نسبت به برخی دیگر از همسایگان این کشور و فضای دیپلماسی نزدیک این همسایه جنوبی‌مان، امکان مشارکت و بهره بردن از فرصت‌های جام جهانی قطر را داشت.

کشاورزی در قطر به شکلی فراگیر و موثر وجود ندارد. امکان تولید و برداشت محصولات کشاورزی مهمی چون گندم و میوه‌جات در این کشور موجود نیست. این امر در کنار توان اندک دیگر همسایگان در تامین کالاهای کشاورزی، فرصتی مهم و اساسی را برای تامین تقاضای بازار قطر به منظور این کالاهای مصرفی فراهم ‌آورد.

حضور حداقل ۲.۵ میلیون گردشگر در خاورمیانه در بازه زمانی یک ماهه، نیاز بازار را به کالاهای مصرفی را افزایش داد. رایزنی در راستای تامین بخشی از این تقاضاها می‌توانست درآمدزایی هنگفتی را به وجود آورد. تعدد پروازها در زمان برگزاری جام جهانی و سیر گردشگران از سرتاسر جهان به کشور قطر، می‌توانست فرصتی را به منظور کسب درآمد از طریق خطوط ترانزیتی هوایی و برقراری پروازهای دو مسیره با مرکزیت کشورمان را به وجود آورد.

اعزام گروه‌های فعال و متخصص حوزه گردشگری به کشور قطر در زمان برگزاری جام جهانی فوتبال می‌توانست پیامدهای مهم و تاثیرگذاری را بر حوزه جذب گردشگری کشورمان به وجود آورد.

کسب تجربه کم نظیر یک رویداد جهانی، توان توسعه صنعت گردشگری به واسطه کمک از تجربه‌های موثر فعالان دیگر مناطق جهان و همچنین توان ایده‌پردازی نوین فعالان این حوزه را به وجود خواهد آورد.

از سوی دیگر، اما با فعالان این گروه از جامعه گردشگری ایران در کشور قطر، می‌توانستیم زمینه‌های مختلف و متنوع گردشگری ایران را به توریست‌های عمدتاً جوان حاضر در این فستیوال جهانی معرفی کنیم. نزدیکی مسافت قطر علاقه حضور هموطنانمان در این رویداد را بیش از دوره‌های قبل می‌کرد. از سوی دیگر احتمال حضور گردشگران کشورهای همسایه و عبور زمینی از کشورمان برای سفر به قطر، نیاز ایجاد سازمان و نظم مناسب در اعزام گردشگران را افزایش می‌داد.

بخش قابل توجهی از سرمایه‌گذاری در قطر، توسط فعالان ایرانی صورت گرفته است؛ به همین دلیل لازم بود از این فرصت بهره می‌بردیم و نقش پررنگی در جام جهانی قطر ایفا می‌کردیم. وجود سرمایه‌گذاران ایرانی در قطر، زمینه عرضه کالاهای کشورمان را فراهم‌تر می‌کرد؛ بنابراین برگزاری نشست‌های مناسب با این بخش از فعالان اقتصادی کشور و فراهم آوردن بستر مشارکت فزاینده آنها، فرصتی در توسعه عرضه محصولات ایرانی در بازارهای قطر می‌بود.

جمع‌بندی

متاسفانه، فرصت از دست رفته ایران برای قد علم کردن در زمینه‌های اقتصاد به اندازه شرکتهای کوچک و متوسط که عموما از نرم افزار حسابداری شرکتی استفاده می کنند، تجارت و گردشگری در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، تا قرن‌ها در تاریخ ثبت شده خواهد بود. فرصت از دسته رفته‌ای که علاوه‌بر ضرر رساندن به اقتصاد ایران، برای مردم آن نیز فرصت رشد و ترقی نداشت.

منابع : tahlilbazaar – tabnak – tarafdari