حسابداری ارزش افزوده خرید و فروش

موارد مهم در حسابداری ارزش افزوده خرید و فروش

• چیستی ارزش افزوده
• مالیات بر ارزش افزوده
• نرخ مالیات بر ارزش افزوده
• ثبت حسابداری مالیات بر ارزش افزوده

سپس به تشریح هریک از موارد خواهیم پرداخت تا بیش از پیش با نکات مهم حسابداری ارزش افزوده آشنا شویم.

۱. چیستی ارزش افزوده

براساس قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده ، به تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالا یا خدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره معین ارزش افزوده اطلاق می گردد. این مفهوم به ویژگی یک کالا مرتبط نیست بلکه به فرآیند تولید محصولات مرتبط است .

حسابداری ارزش افزوده خرید و فروش را در یاس سیستم بخوانید

۲. مالیات بر ارزش افزوده

این نوع مالیات ، از نوع درآمدهای غیرنفتی بوده و مالیاتی غیر مستقیم می باشد که مصرف کننده، آن را بهمراه بهای خرید کالاها و یا بهای خدمات دریافتی می پردازد و از سوی دیگر ، فروشنده نیز موظف است مقدار مالیات دریافتی را به حساب دولت واریز نماید. با توجه به اینکه فروشنده نیز هنگام خرید مواد اولیه این مالیات را پرداخته است ،

بنابراین می تواند کل مالیات دریافتی را از کل مالیات پرداختی کسر و مابه التفاوت را به حساب دولت واریز نمایند. که در زمان روند حسابرسی مالیاتی نیز حائز اهمیت می‌باشد.

مالیات ارزش افزوده به تمامی خدمات و کالاهایی تعلق می گیرد که در برابر پول در داخل کشور معامله می شوند ، مگر آنکه در قانون ارزش افزوده برای آنها شرایط ویژه و تخفیفاتی در نظر گرفته شده باشد.

لازم بذکر است ، تولید کنندگان و ارائه کنندگان خدمات؛ تنها انتقال دهنده بار مالیاتی در زنجیره تولیدو در هر مرحله از فرآیند تولید می باشند که در نهایت، خریدار نهایی کالایا خدمات، مالیات را می پردازد. بنابراین فروشندگان و ارائه کنندگان خدمات ، در زمان فروش ، علاوه بر قیمت کالا ، ارزش افزوده را هم از خریدار دریافت می نمایند .

۳. نرخ مالیات بر ارزش افزوده

نرخ مالیات برارزش افزوده عبارتست از؛ درصدی از ارزش افزوده کالاها و خدمات ، که می بایست بعنوان مالیات به دولت پرداخت گردد. این نرخ ، براساس میزان تورم هر کشور تعیین می گردد. بنابراین در هر کشور بسته به وضعیت اقتصادی ، متفاوت می باشد.

قانون مالیات بر ارزش افزوده در تاریخ ۱۷ اردیبهشت ۱۳۸۷ در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی؛ مشتمل بر ۵۳ماده و ۴۷ تبصره به تصویب رسید و مقرر شد تا مدت ۵ سال بصورت آزمایشی به اجرا گذاشته شود. سپس در خرداد ماه سال ۱۴۰۰ شمسی ، تبدیل به قانون دائمی گردیده و در دی ماه همان سال به اجرا درآمد.

با توجه به وضعیت اقتصادی و میزان تورم هر سال، نرخ مالیات برارزش افزوده توسط دولت تعیین می‌گردد. جدول ذیل شامل تاریخچه نرخ های این درآمد غیرنفتی درایران می باشد.

برای ایجاد سهولت در محاسبه مالیات بر ارزش افزوده و اعمال تغییرات در نرخ های مالیاتی براساس قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده و نیز تخفیفات و معافیت های ایجاد شده برای کالاها و محصولات ، می توان از نرم افزارهای حسابداری حرفه‌ای مانند نرم افزار یاس سیستم استفاده نمود تا محاسبات و شناسایی این اقلام را دقیق تر و سریع تر نماید.

ثبت حسابداری مالیات برارزش افزوده را در یاس سیستم بخوانید

۴. ثبت حسابداری مالیات برارزش افزوده

از آنجایی که مالیات بر ارزش افزوده ، هم درفرآیند خرید و هم در فرآیند فروش محصولات و خدمات نقش دارد ، بنابراین می بایست در کدینگ حسابها ، جهت متمرکزشدن گردش آن و ایجاد امکان گزارشگیری ؛ بعنوان یک سرفصل منفک ، تعریف گردند. بدیهی است هنگامی که خرید انجام می شود ، خریدار مبلغ ارزش افزوده را به فروشنده پرداخت نموده است.

بنابراین بعنوان مطالبات وی از سازمان امور مالیاتی ثبت می گردد. درمقابل؛ هنگام فروش با توجه به دریافت مالیات ارزش افزوده بهمراه مبلغ فروش ، این مالیات بعنوان یک بدهی به سازمان امور مالیاتی ثبت می‌گردد.

برخی از حسابداران برای سهولت کار، تنها از یک سرفصل سایر حساب‌های دریافتنی استفاده نموده و هنگام خرید ؛ ارزش افزوده را در‌این حساب ، بدهکار و بهنگام فروش، بستانکار می نمایند و مابه التفاوت را بدهی به سازمان امور مالیاتی شناسایی می نمایند.

این، سبب می شود تا در زمان شناسایی میزان بدهی مالیاتی، ماهیت سرفصل حساب‌های سایر حساب‌های دریافتنی ، خلاف ماهیت شده و در گزارشات بصورت مانده ای مخالف، نمایش داده شود که قطعا سبب بروز مشکلاتی در تجزیه و تحلیل حساب‌ها می گردد.

در مواردی دیگر، حسابداران بدون ثبت ارزش افزوده خرید و فروش ، تنها اقدام به ثبت مابه التفاوت آن می _نمایند و در نتیجه قابلیت ردیابی را از بین می برند.

براساس استاندارد حسابداری شماره (۱) ، تهاتر به واسطه ایجاد کاهش توانایی درک استفاده کنندگان از معاملات انجام شده ، سایر رویدادها و شرایط و ارزیابی جریانات نقدی آتی واحد تجاری شده و بنابراین مجاز نمی باشد و نیز براساس بند(۱۸) استاندارد شماره (۱۴) ، مبلغ یک دارایی جاری یا بدهی جاری ، نباید از بدهی جاری یا دارایی جاری دیگر کسر گردد.

شایان ذکر است ، برای تعیین سطح جزء سرفصل مالیات برارزش افزوده خرید یا فروش ، می بایست شخص حقیقی یا حقوقی را تعیین نمودکه طرف مقابل بدهی یا مطالبات می باشد و نه طرف حساب معامله. بعنوان مثال ؛ برخی حسابداران برای راحتی بیشتر بعنوان سطح جزء این سرفصل؛ از اسامی مشتریان یا فروشندگان استفاده می نمایند.

درحالی که هنگام گزارشگیری مانده این اشخاص ، مطالبات یا بدهی مالیات بر ارزش افزوده به میزان مانده آنها افزوده می‌گردد و منجربه بروز خطا می شود. مالیات بر ارزش افزوده میزان بدهی و یا مطالبات از دولت (سازمان امور مالیاتی) بوده و هیچ ارتباطی به مشتریان یا فروشندگان که فرآیند پرداخت و دریافت خرید و فروش آنان تکمیل شده است ، نخواهد داشت.

حال ممکن است این سئوال پیش بیاید که اگر از اسامی مشتریان و فروشندگان برای سطح جزء سرفصل مالیات بر ارزش افزوده دریافتنی و یا پرداختنی استفاده نشود؛ چگونه می توان گزارشات را تهیه و مغایرت گیری نمود.

با استفاده از نرم افزارهای حرفه ای حسابداری مانند نرم افزار حسابداری یاس سیستم ، می توان گزارشات بسیار دقیقی به تفکیک طرف حساب در بازه های زمانی متفاوت برای خرید ( درسیستم انبار) و برای فروش ( درسیستم فروش) ، تهیه نمود .

استفاده از نرم افزارهای حرفه ای ، ما را با خطاهای کمتری مواجه می سازد و اجازه می دهد تا دقیق ترین گزارشات را در کوتاه ترین زمان ، در دسترس استفاده کنندگان قرار دهیم.