بستن حساب استهلاک

در علم حسابداری، اصطلاح حساب استهلاک انباشته به طور متداول مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اصطلاح در حقیقت، اشاره به دارایی‌ها دارد. طبیعتا، دارایی‌های ثابت با گذشت زمان کهنه و فرسوده می‌شوند و کارایی‌شان را از دست می‌دهند. ما در این مقاله قصد داریم درباره استهلاک انباشه و شیوه حساب هزینه‌ها،  استهلاک و تعمیرات دارایی مشهود اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دهیم.

استهلاک

حساب استهلاک در علم حسابداری به معنی کم کردن کمی و کیفی ارزش یک دارایی به صورت ماندگار و دائم است. در حقیقت، استهلاک معیاری است که از طریق آن می‌توان میزان دوام یک دارایی را بررسی کرد. یک سازمان یا یک شرکت دارای اموال و دارایی‌های ثابتی است که به آن‌ها دارایی عملیاتی می‌گویند. این نوع از دارایی‌ها در حقیقت دارایی‌های بلند مدت به حساب می‌آیند که عمدتا عمر مفید دارند. با گذشت زمان به تدریج از عمر مفید این دارایی‌ها کاسته می‌شود. در حسابداری بحثی به نام مقابله درآمدها با هزینه‌ها وجود دارد زیرا دارایی‌های ثابت عمدتا در تولید و کسب درآمد مورد استفاده قرار می‌گیرند، به همین دلیل بهای تمام شده دارایی‌ها در چند سالی که مورد استفاده قرار می‌گیرند، طبق قواعد حسابداری تبدیل به هزینه می‌گردد و این تا زمانی که عمر وسیله کاهش پیدا کند ادامه دارد.

علت به وجود آمدن هزینه استهلاک

به طور کلی، دو عامل اصلی در وجود آمدن هزینه استهلاک نقش دارند که شامل عوامل کاربری و عوامل فیزیکی می‌شود. عوامل کاربردی در حقیقت مربوط به این مسئله است که از یک دستگاه یا یک وسیله بیش از حد توان آن استفاده شود. همچنین این مسئله می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که یک سازمان یا شرکت در حال استفاده از وسیله‌ای است که از مد افتاده شده و اکنون مدل‌های جدید آن امکانات بیشتری را ارائه می‌دهد. عوامل فیزیکی شامل مواردی مانند زنگ زدگی و پوسیدگی، خرابی دستگاه و حساب استهلاک در گذشت زمان می‌شود.

محاسبه هزینه استهلاک در حسابداری

برای اینکه هزینه حساب استهلاک را در حسابداری محاسبه کنند، بهای تمام شده دارایی را در ابتدا محاسبه می‌کنند. در بهای تمام شده دارایی مواردی نظیر هزینه حمل و نقل و ارزش افزوده را در نظر می‌گیرند. همچنین عمر مفید و ارزش اسقاط وسیله محاسبه می‌شود. می‌توان گفت که محاسبه هزینه استهلاک به بهای تمام شده دارایی و عمر مفید و ارزش اسقاط آن بستگی دارد.

شیوه‌های محاسبه استهلاک

روش‌های مختلفی برای محاسبه حساب استهلاک وجود دارد که شامل روش استهلاک خط مستقیم، روش‌ محاسبات استهلاک دارایی‌های ثابت و روش استهلاک مجموع سنوات می‌شود. روش استهلاک خط مستقیم، همان طور که از نامش مشخص است یکی از ساده‌ترین روش‌های استهلاک به حساب می‌آید. مبلغ استهلاک برای هر دوره بر اساس این روش ثابت است و طبق نمودار یکنواختی کاهش پیدا می‌کند. این تا زمانی که دارایی به ارزش اسقاط خود برسد ادامه دارد. در روش استهلاک مجموع سنوات، ابتدا سال‌های عمر مفید یک دستگاه را محاسبه کرده و با هم جمع می‌کنند تا مجموع سنوات به دست بیاید. عدد به دست آمده را در مخرج کسر قرار می‌دهند. در صورت کسر سال‌های مفید دستگاه خواهد بود که به شکل نزولی کم می‌شود. در نهایت بهای تمام شده از ارزش اسقاط کم می‌شود و در کسر ضرب خواهد شد. روش محاسبه استهلاک دارایی‌های ثابت شامل محاسبه بر اساس محصول، محاسبه بر اساس زمان و روش‌های مبتنی بر استهلاک است.

استهلاک انباشته

به حساب استهلاک سنوات گذشته در رابطه با دارایی‌های ثابت، استهلاک انباشته می‌گویند. حساب استهلاک انباشته در حقیقت مربوط به دارایی در ترازنامه است اما ماهیت آن بستکار می‌باشد. در واقع، مانده این حساب به عنوان بستانکار در نظر گرفته می‌شود. در ترازنامه این حساب را به عنوان کاهنده از مبلع ناخالص دارایی بیان می‌کنند. طبیعتا در طول زمان، میزان استهلاک یک دارایی افزایش پیدا می‌کند، چرا که هزینه استهلاک ادامه دار است. زمانی که در نهایت یک دارایی دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد یا به فروش می‌رود، استهلاک انباشته شده در رابطه با آن دارایی معکوس می‌گردد. در نهایت، رکورد آن دارایی از ترازنامه حذف خواهد شد.

ثبت استهلاک انباشته در ترازنامه

در قسمت چپ ترازنامه و در بخش ذخایر، حساب استهلاک انباشته را قرار می‌دهند و این از حساب‌های معین ذخایر است. در ترازنامه این حساب را به عنوان کاهنده از مبلغ ناخالصی گزارش می‌کنند. زمانی که یک دارایی بدون استفاده شده یا فروخته می‌شود، استهلاک انباشته در ترازنامه حذف می‌شود. حساب استهلاک انباشته گاهی اوقات در سمت راست ترازنامه در پایین قسمت تمام شده دارایی قرار می‌گیرد. از این طریق از بهای تمام شده کاسته و ارزش دفتری دارایی به دست می‌آید.

ارتباط بین هزینه استهلاک و استهلاک انباشته

حساب استهلاک انباشته در حقیقت به کل مبلغی گفته می‌شود که مربوط به دارایی‌هایی از شرکت بوده که مستهلک شده اند. اما هزینه استهلاک به میزان هزینه استهلاک یک دارایی در یک دوره مالی گفته می‌شود. هزینه استهلاک دارایی‌های ثابت در زمان پایان دوره مالی همراه با سایر هزینه‌ها برای محاسبه زیان و سود منتقل می‌شود. این در حالی است که حساب استهلاک انباشته در گروه حساب‌های دائمی قرار داردو به سال‌های بعد انتقال میابند و در بخش دارایی‌های ترازنامه به عنوان یک حساب کاهنده از همان دارایی قرار داده می‌شوند.

هزینه حساب استهلاک در صورت‌های مالی

در صورت مالی‌ها، هزینه حساب استهلاک نوعی هزینه غیر نقدی به حساب می‌آید. این هزینه در واقع نشان دهنده این است که در یک دوره تا چه حد از ارزش دارایی فیزیکی استفاده شده است. ما باید از این حقیقت آگاه باشیم که هزینه استهلاک بر صورت گردش وجوه نقد به دلیل خاصیت غیرنقدی بودن آن تاثیر نمی‌گذارد. اثر هزینه استهلاک در ترازنامه به شکل تجمعی نشان داده می‌شود. میزان این هزینه از دارایی‌های ثابت کم می‌گردد. از طریف دیگر، استهلاک همراه با کاهش سود، سبب کم شدن حقوق صاحبان سهام می‌شود.

هزینه حساب استهلاک در بودجه

بودجه هر سازمان و شرکتی نقش حیاتی در تداوم آن دارد. در صورت کنترل هزینه‌های شرکت، امکان کسب درآمد بیشتر به وجود خواهد آمد. در علم حسابداری، این امکان وجود دارد که کالاهایی را که در طول زمان ارزش‌شان را از دست می‌دهند شناسایی کرد. با شناسایی این کالاها می‌توان در طول زمان از آن‌ها کمتر استفاده کرد و بیشتر تمرکز را در تولید و طراحی محصولات گذاشت. به همین دلیل همواره این مسئله در بودجه شرکت مد نظر قرار می‌دهند.

جمع بندی

حساب استهلاک یک روش حسابداری برای تخصیص بهای یک دارایی مشهود در طول عمر مفید آن به منظور محاسبه کاهش ارزش در طول زمان است. بسیاری از شرکت‌ها به عنوان بخشی از عملیات خود به دارایی‌های سرمایه‌ای مانند ساختمان ها، وسایل نقلیه، تجهیزات و ماشین آلات متکی هستند. طبق قوانین حسابداری، شرکت‌ها باید این دارایی‌ها را در طول عمر مفید خود مستهلک کنند. در نتیجه، شرکت‌ها باید استهلاک انباشته، مجموع هزینه استهلاک شناسایی شده در طول عمر دارایی را شناسایی کنند. استهلاک انباشته در ترازنامه به عنوان یک دارایی مخالف گزارش می‌شود که ارزش دفتری خالص بخش دارایی سرمایه را کاهش می‌دهد.
از اینکه تا انتهای مقاله همراه ما بودی از شما سپاسگزاریم. امیدواریم که مطالب ما در خصوص آشنایی بیشتر با استهلاک برایتان مفید بوده باشد.