نحوه تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیاتی

تنظیم اظهارنامه مالیاتی

آیا می‌دانید تا چه روزی از سال فرصت تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی را دارید؟ در این مقاله، به بررسی اظهارنامه مالیاتی، تهیه و تنظیم آن و موعد ارسال آن به سازمان امور مالیاتی می‌پردازیم.

اظهارنامه مالیاتی چیست؟

اظهارنامه مالیاتی چه به صورت خود اظهاری باشد و چه خود سازمان امور مالیاتی در اختیار مودیان قرار دهد (گویا تا سال ۱۴۰۳ هجری شمسی اتفاق می افتد)، کارنامه مالی است که همه ساله، اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مالیات، به منظور محاسبه مالیات خود، به سازمان مالیاتی ارائه می‌دهند و اکنون، با خود اظهاری الکترونیکی، فرآیندها تحت سامانه متمرکز انجام می‌شود.

تنظیم اظهارنامه مالیاتی کلیه شخصیت‌های حقیقی و حقوقی مشمولان قانون مالیات مستقیم و مالیات ارزش افزوده، طبق قانون و روش مصوب، الزامی است.

اکنون ثبت اظهارنامه الکترونیک شرکت‌ها و موسسات در سامانه سازمان امور مالیاتی، پس از بستن حساب‌ها در پایان دوره مالی به صورت اینترنتی انجام می‌شود و نیازی به مراجعه حضوری به ادارات کل سازمان امور مالیاتی در سراسر کشور نیست.

انجام فرآیند ثبت، به صورت اینترنتی و با داشتن کد کاربری و رمز عبور انجام شده و مودیان مالیاتی می‌توانند طبق دستورالعمل موجود، اطلاعات کارکرد شرکت، موسسه، کارگاه و فروشگاه کسب و کار خود را وارد کنند.

تهیه اظهارنامه مالیاتی طبق استانداردهای مصوب و روش‌های مورد قبول سازمان امور مالیاتی کشور، یکی از کارهایی است که مودیان مالیاتی باید همه ساله انجام داده و کارنامه فعالیت کسب و کار خود را جهت محاسبه دقیق مالیات، تحویل دهند.

نحوه تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیاتی را در یاس سیستم بخوانید

منظور از سال مالیاتی چیست؟

در تکمیل و تنظیم اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی، نیاز است دو نکته را بدانید؛ یکی شناسه ملی شرکت که بایستی از سایت سازمان ثبت اسناد و املاک قوه قضاییه گرفته شود و دیگری، سال مالیاتی. سال مالیاتی، یک سال شمسی است که از ۱ فروردین آغاز و تا ۲۹ اسفند ادامه می‌یابد.

اگر شخص حقوقی هستید که سال مالی آن به موجب اساسنامه با سال مالیاتی مطابقت ندارد، درآمد سال مالی آنها به جای سال مالیاتی، مبنای محاسبه ممیزان اداره دارایی قرار خواهد گرفت و مشکلی نیست.

چه اشخاصی مکلف به تنظیم اظهارنامه مالیاتی هستند؟

اشخاص حقیقی و حقوقی زیر، موظف به ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی هستند:
• کلیه شخصیت‌های حقیقی که در ایران مشغول به فعالیت بوده و معاف از مالیات نیستند.
• کلیه شخصیت‌های حقوقی که در ایران مشغول به فعالیت بوده و معاف از مالیات نیستند.
• کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی که در خارج از کشور مشغول به کار هستند.
• کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که خارج از کشور اقامت دارند اما درآمد آن ها از داخل ایران است.
• کلیه اتباع غیر ایرانی (اعم از حقیقی یا حقوقی) که در ایران، درآمد دارند، مشمول مالیات هستند.

چه اشخاصی ملزم به تسلیم و تنظیم اظهارنامه مالیاتی مالیاتی نیستند؟

• شهرداری‌ها و سازمان‌های زیر مجموعه در ۳۱ استان کشور
• کلیه سازمان‌ها و نهادهایی که از بودجه عمومی دولت استفاده می‌کنند.
• کلیه موسسات و وزارتخانه‌ها
• کارگران، صیادان، عشایر، شرکت‌های تعاونی دانش‌آموزی و دانشجویان.

مراحل تهیه، ارسال و تنظیم اظهارنامه مالیاتی چیست؟

ابتدا مودی باید درنظام مالیاتی ایران از طریق سایت www.tax.gov.ir ثبت نام کرده و پس از تایید اطلاعات ارائه شده و تشکیل پرونده در اداره امور مالیاتی مربوطه و اخذ کد اقتصادی به عنوان مودی مالیاتی شناخته می‌شود.

بعد از طی تشریفات قانونی ثبت نام از طرف سازمان امور مالیاتی به مودی نام کاربری و رمز عبور برای انجام عملیات تکالیف مالیاتی اختصاص داده می‌شود.

مراحل تهیه، ارسال و تنظیم اظهارنامه مالیاتی را در یاس سیستم بخوانید

مدارک مورد نیاز برای تکمیل تنظیم اظهارنامه مالیاتی

• هر گونه مجوزی که از مراجع ذی صلاح برای شما صادر شده است.
• مدارک شرکت از جمله اساسنامه و شرکت نامه و آخرین تغییرات اساسنامه و موضوع فعالیت شرکت
• اجاره‌نامه یا گواهی سند محل قانونی شرکت.
• رونوشت کارت ملی و شناسنامه اعضای هیات مدیره و صاحبان امضا اسناد تعهد آور
• گواهی ترازنامه اشخاص حقیقی یا حقیقی
• صورت سود و زبان کلیه اشخاصی که طبق قانون، مکلف به تنظیم اظهارنامه عملکرد هستند
• مبلغ درآمد و فروش داخل یا خارج از کشور.
• گواهی‌های گردش حساب ممهور به مهر شعبه شرکت /موسسه.
• صورت بهای تمام شده کالاها یا خدماتی که ساخته شده و به فروش رفته است.
• کلیه قراردادهای شرکت/موسسه با اشخاص حقیقی یا حقوقی خصوصی یا دولتی.
• مانده سود و زیان دوره قبل و گردش حساب تعدیلات سنواتی
• شماره ثبت دفاتر قانونی و کد رهگیری.
• سند مالیات‌های پرداخت شده که به تایید سازمان امور مالیاتی کشور برای کسر مالیات رسیده باشد
• کارت بازرگانی (در صورت وجود)
• کد کاربری، رمز عبور، کد رهگیری پیش ثبت نام برای ارسال اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی
• گواهی حساب‌های سال‌های قبل مودی مالیاتی برای بررسی ممیز اداره مالیات.
• هر سندی که به تشخیص اداره دارایی نیاز باشد باید تهیه شود؛ مثل پرداختی های بیمه.

تاریخ تحویل و مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی

تاریخ تحویل اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی، حداکثر ۴ ماه پس از اتمام سال مالیاتی است. اگر سال مالیاتی آنها طبق اساسنامه با سال مالیاتی رسمی تفاوت داشته باشد، ملاک، سال مالیاتی اساسنامه است. مهلت تسلیم اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی، حداکثر تا ۳۱ تیر ماه هر سال است. اما اگر در اساسنامه شرکت یا موسسه‌ای، سال مالیاتی با سال مالیاتی رسمی تطبیق ندارد، ملاک تعیین میزان مالیات، سال مالی آن شرکت خواهد بود.

جریمه مودیان مالیاتی به علت عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی یک سال مالیاتی

اگر از تسلیم اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی به هر دلیلی خودداری شود، ضمن از دست دادن کلیه معافیت‌ها و بخشودگی‌های مالیاتی مصرح در قانون مالیاتی کشور، محاسبه مالیات اشخاص حقوقی، به صورت علی‌الراس خواهد بود. اما اگر شما شیوه خود اظهاری را در پیش بگیرید، ممیزان اداره دارایی، نسبت به تعیین میزان مالیات اقدام می‌کنند. خود اظهاری به جای علی الراس، بهترین روش، به خصوص، در کشورهای پیشرفته مثل سوئد و آلمان است.

خود اظهاری الکترونیکی یعنی این که اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مالیات، اعلام می‌کنند که در سال مالیاتی مزبور، چه میزان سود و زیان کرده و میزان مالیاتی که باید پرداخت کنند و تاکنون پرداخت کرده‌اند چقدر است.

شاید شما پیمانکار یک دستگاه دولتی باشید و به ازای پرداخت مبلغ ریالی صورت وضعیت‌های تایید شده، کسورات قانونی از شما کسر شده شامل بیمه و مالیات؛ بنابراین در طول سال، بخشی از دریافتی‌های شما از کارفرمایان، مشمول مالیات شده و این مالیات به حساب دارایی استان، پرداخت شده است.

لذا این مبالغ، باید در اظهارنامه مالیاتی شما قید شود و اسناد ثابت شده نیز ضمیمه شود تا پس از بررسی ممیزان مالیاتی، مالیات‌های پرداخت شده کارفرما از حساب شما کسر شود.

جریمه عدم ارسال و تنظیم اظهارنامه مالیاتی را در یاس سیستم بخوانید

جریمه عدم ارسال و تنظیم اظهارنامه مالیاتی

اگر مودیان مالیاتی، تنظیم اظهارنامه مالیاتی را در موعد مقرر که قانون تعیین کرده است، ارسال نکنند، مشمول جریمه و تبعات قانونی خواهند بود. طبق ماده 192 قانون مالیات‌های مستقیم، جریمه عدم ارائه اظهارنامه برای اشخاص حقیقی و حقوقی، معادل ۳۰ درصد مالیات متعلقه بود و قابل بخشودگی نیز نیست.

هم چنین، طبق بند «ت» از ماده 132 قانون مالیات‌های مستقیم، شرط برخوردار از هر نوع معافیت مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی که در مناطق آزاد تجاری و سایر مناطق ویژه اقتصادی مشغول به فعالیت هستند، تسلیم و تنظیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر است.

مراحل تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیاتی

روش اول پرداخت مالیات

پرداخت مالیات در ایران می‌تواند به دو شیوه صورت گیرد: صاحبان مشاغل می‌توانند با تنظیم اظهارنامه مالیاتی میزان سود وزیان سالانه خود را مشخص کرده و بر اساس میزان سودی که در اظهارنامه مشخص می‌کنند برای آنها مالیات تعیین شود .

روش دوم پرداخت مالیات

روش دیگر تعیین مالیات به شیوه علی‌الراس است؛ در این حالت بنا به هر دلیلی مودیان اظهارنامه مالیاتی را تنظیم نکرده یا اینکه اظهارنامه آنها توسط سازمان مربوطه پذیرفته نمی‌شود. در این صورت بازرسان راسا اقدام به بررسی اسناد و مدارک مالی شرکت‌ها کرده و میزان سود و زیان سالانه را تعیین و بر اساس آن مالیات مشخص می‌کنند .

در واقع، به نفع مودیان است که با تهیه اظهارنامه مالیاتی و ارائه دقیق جزییات عملیات‌ها و مرودات مالی خود، خودشان در تعیین میزان مالیات نقش داشته باشند. در اکثر مواقع وقتی مالیات به صورت علی‌الراس تعیین می‌شود به نفع مودیان نخواهد بود و اغلب باید مالیات بیشتری بپردازند. افرادی که در شرکت و بنگاه‌های اقتصادی موظف به تنظیم و تکمیل اظهارنامه مالیاتی می‌شوند باید در این خصوص مهارت داشته و تمام الزامات را رعایت کنند.

آیا پس از تسلیم و تنظیم اظهارنامه مالیاتی امکان اصلاح آن وجود دارد ؟

در صورتی‌که مودیان پس از تسلیم اظهارنامه مالیاتی متوجه شوند که ایراداتی در آن وجود دارد و باید حتما اصلاح شوند می‌توانند تا یک‌ماه بعد از تاریخ تحویل آن اقدام به اصلاح کرده و ایرادات را رفع نمایند؛ برای همین بهتر است مودیان قبل از تاریخ تعیین شده برای تسلیم اظهارنامه مالیاتی کارهای مربوط به آن را انجام داده تا در صورت نیاز به اصلاح وقت کافی برای آن داشته باشند .

جمع‌بندی

نحوه تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیاتی به دقت و تخصص نیاز دارد. بنابراین، نیاز است شخصی که به تهیه و ارسال آن می‌پردازد، از مراحل انجام آن آگاهی داشته باشد. شما می‌توانید با خواندن مقاله نحوه تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیاتی اطلاعات دقیقی از آن داشته باشید. که داشتن نرم افزار حسابداری مناسب کمک شایانی در کنترل اطلاعات و تهیه و تنظیم اظهارنامه خواهد کرد.