تجزیه و تحلیل مالی

تجزیه و تحلیل مالی برای ارزیابی روندهای اقتصادی، تنظیم سیاست‌های مالی، ایجاد برنامه‌های بلند مدت برای فعالیت‌های تجاری و شناسایی پروژه‌ها یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود. تحلیل مالی از طریق ترکیب اعداد و داده‌های مالی انجام می‌شود. یک تحلیلگر مالی به طور کامل صورت‌های مالی شرکت، صورت سود و زیان، ترازنامه و صورت جریان نقدی را بررسی می‌کند. تجزیه و تحلیل مالی را می‌توان در هر دو محیط مالی شرکت و سرمایه‌گذاری انجام داد.

تحلیل مالی چیست؟

تجزیه و تحلیل مالی شامل استفاده از داده‌های مالی برای ارزیابی عملکرد یک شرکت و ارائه توصیه‌هایی در مورد چگونگی بهبود آن در آینده است. تحلیلگران مالی در درجه اول کار خود را در اکسل انجام می‌دهند و از یک صفحه گسترده برای تجزیه و تحلیل داده‌های تاریخی و پیش بینی نحوه عملکرد شرکت در آینده استفاده می‌کنند. این راهنما متداول‌ترین انواع روش‌های تحلیل مالی انجام شده توسط متخصصان را پوشش می‌دهد.

رایج‌ترین انواع روش‌های تحلیل مالی

• عمودی
• افقی
• قدرت نفوذ
• رشد
• سودآوری
• نقدینگی
• بهره وری
• جریان نقدی
• نرخ‌های بازده
• ارزش‌گذاری
• سناریو و حساسیت
• واریانس

تحلیل عمودی

این نوع تحلیل مالی شامل بررسی اجزای مختلف صورت سود و زیان و تقسیم آن‌ها بر درآمد برای نمایش آنها به صورت درصدی است. برای اینکه این عملکرد مؤثرتر باشد، باید نتایج را با سایر شرکت‌های همان صنعت مقایسه کرد تا ببینیم شرکت چقدر خوب عمل می‌کند. این فرآیند گاهی اوقات صورت درآمد با اندازه معمول نیز نامیده می‌شود.

تحلیل عمودی تکنیکی است برای شناسایی اینکه شرکت چگونه از منابع خود استفاده کرده است و منابع آن به چه نسبتی در صورت سود و زیان توزیع شده است. در مورد صورت حساب درآمد، هر عنصر درآمد و هزینه به عنوان درصدی از کل فروش تعریف می‌شود. دارایی ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام به صورت درصدی از کل دارایی‌ها نشان داده می‌شود.

تحلیل افقی

تحلیل مالی افقی شامل گرفتن چندین سال داده‌های مالی و مقایسه آن‌ها با یکدیگر برای تعیین نرخ رشد است. این روش به یک تحلیلگر کمک می‌کند تا تشخیص دهد که آیا یک شرکت در حال رشد است یا نزول و همچنین روندهای مهم را شناسایی می‌کند. هنگام ساخت مدل‌های مالی، معمولاً حداقل سه سال اطلاعات مالی از گذشته و پنج سال اطلاعات پیش بینی شده از آینده وجود دارد. تحلیل افقی، صورت‌های مالی شرکت برای بررسی چندین‌ساله تهیه می‌شود و به آن تحلیل بلندمدت نیز می‌گویند. برای برنامه ریزی بلند مدت مفید است و ارقام دو یا چندساله را با هم مقایسه می‌کند.

تحلیل اهرمی

نسبت‌های اهرمی یکی از رایج‌ترین روش‌هایی تحلیل مالی است که تحلیلگران برای ارزیابی عملکرد شرکت استفاده می‌کنند. یک معیار مالی منفرد، مانند کل بدهی، ممکن است به خودی خود چندان روشنگر نباشد، بنابراین مقایسه آن با کل حقوق صاحبان سهام یک شرکت برای دریافت تصویری کامل از ساختار سرمایه مفید است. تحلیل اهرمی نتیجه نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام است.

نمونه‌های رایج نسبت‌ها عبارتند از:

• بدهی / حقوق صاحبان سهام
• بدهی/EBITDA
• بهره / EBIT
• تجزیه و تحلیل دوپون – ترکیبی از نسبت ها، از جمله تحلیل اهرمی و نقدینگی شناخته می‌شود.

نرخ رشد

تجزیه و تحلیل نرخ‌های رشد گذشته و آینده بخش بزرگی از کار هر تحلیلگر مالی است.
نمونه‌های رایج تحلیل مالی نرخ رشد عبارتند از:
• سال به سال (سالانه)
• تجزیه و تحلیل رگرسیون
• تجزیه و تحلیل از پایین به بالا
• تجزیه و تحلیل از بالا به پایین

تجزیه و تحلیل سودآوری

سودآوری نوعی تجزیه و تحلیل مالی صورت سود است که در آن یک تحلیلگر میزان جذابیت اقتصادی یک کسب و کار را ارزیابی می‌کند.
نمونه‌های رایج معیارهای سودآوری عبارتند از:
• حاشیه ناخالص
• حاشیه EBITDA
• حاشیه EBIT
• حاشیه سود خالص

تجزیه و تحلیل نقدینگی

این یک نوع تجزیه و تحلیل مالی است که بر ترازنامه، به ویژه توانایی شرکت برای انجام تعهدات کوتاه مدت (آن‌هایی که در کمتر از یک سال سررسید هستند) تمرکز می‌کند.

نمونه‌های رایج تحلیل نقدینگی عبارتند از:
• نسبت فعلی
• تست اسید
• نسبت نقدی
• سرمایه در گردش خالص

تحلیل بهره وری

نسبت بهره وری بخش اساسی هر تحلیل مالی قوی است. این نسبت‌ها به نحوه مدیریت دارایی‌های یک شرکت و استفاده از آن‌ها برای ایجاد درآمد و جریان نقدی می‌پردازند.

نسبت‌های بهره وری رایج عبارتند از:
• نسبت گردش دارایی
• نسبت گردش دارایی ثابت
• نسبت تبدیل نقدی
• نسبت گردش موجودی

جریان نقدی

همانطور که در امور مالی می‌گویند، پول نقد پادشاه است، بنابراین تاکید زیادی بر توانایی یک شرکت برای ایجاد جریان نقدی می‌شود. تحلیلگران در طیف گسترده‌ای از مشاغل مالی، زمان زیادی را صرف بررسی پروفایل‌های جریان نقدی شرکت‌ها می‌کنند.
بیانیه جریان‌های نقدی مکانی عالی برای شروع است، از جمله بررسی هر یک از سه بخش اصلی شامل: فعالیت‌های عملیاتی، فعالیت‌های سرمایه گذاری، و فعالیت‌های تامین مالی.

نمونه‌های رایج تحلیل جریان نقدی عبارتند از:
• جریان نقد عملیاتی (OCF)
• جریان نقدی آزاد (FCF)
• جریان نقدی آزاد به شرکت (FCFF)
• جریان نقدی آزاد به سهام (FCFE)

نرخ‌های بازده

در پایان روز، سرمایه گذاران، وام دهندگان و متخصصان امور مالی، به طور کلی، بر این موضوع تمرکز می‌کنند که چه نوع نرخ بازدهی تعدیل شده بر اساس ریسک را می‌توانند از پول خود کسب کنند. به این ترتیب، ارزیابی نرخ بازگشت سرمایه (ROI) در صنعت، حیاتی است.

نمونه‌های متداول معیارهای نرخ بازگشت عبارتند از:
• بازده حقوق صاحبان سهام (ROE)
• بازده دارایی (ROA)
• بازده سرمایه سرمایه‌گذاری شده (ROIC)
• عملکرد سود
• افزایش سرمایه
• نرخ بازده حسابداری (ARR)
• نرخ بازده داخلی (IRR)

تحلیل ارزش‌گذاری

فرآیند تخمین ارزش یک کسب و کار جزء اصلی تحلیل مالی است و متخصصان این صنعت زمان زیادی را صرف ساختن مدل‌های مالی در اکسل می‌کنند. ارزش یک کسب و کار را می‌توان به روش‌های مختلف ارزیابی کرد و تحلیلگران باید از ترکیبی از روش‌ها برای رسیدن به یک برآورد معقول استفاده کنند.

رویکردهای ارزش‌گذاری عبارتند از:
• رویکرد هزینه
• هزینه ساخت/تعویض
• ارزش نسبی (رویکرد بازار)
• تجزیه و تحلیل شرکت قابل مقایسه
• معاملات سابقه دار
• ارزش ذاتی
• تجزیه و تحلیل جریان نقدی تنزیل شده

سناریو و تحلیل حساسیت

یکی دیگر از مؤلفه‌های مدل‌سازی و ارزش‌گذاری مالی، انجام تحلیل سناریو و حساسیت به عنوان روشی برای اندازه‌گیری ریسک است. از آنجایی که وظیفه ساخت مدلی برای ارزش‌گذاری یک شرکت، تلاشی برای پیش بینی آینده است، ذاتاً بسیار نامشخص است.
ایجاد سناریوها و انجام تجزیه و تحلیل حساسیت می‌تواند به تعیین اینکه بدترین یا بهترین حالت آینده برای یک شرکت چگونه می‌تواند باشد، کمک می‌کند. مدیران کسب‌وکارهایی که در برنامه‌ریزی و تحلیل مالی (FP&A) کار می‌کنند، اغلب این سناریوها را برای کمک به شرکت در تهیه بودجه و پیش‌بینی‌های خود آماده می‌کنند.

تحلیل واریانس

تحلیل واریانس فرآیند مقایسه نتایج واقعی با بودجه یا پیش بینی است. این بخش بسیار مهمی از فرآیند برنامه ریزی و بودجه ریزی داخلی در یک شرکت عامل است، به ویژه برای متخصصان شاغل در بخش حسابداری و مالی. این روش تحلیل مالی معمولاً شامل بررسی مطلوب یا نامطلوب بودن یک واریانس و سپس تجزیه آن برای تعیین علت اصلی آن است.
بهترین روش‌های تحلیل مالی
همه روش‌های فوق معمولاً در اکسل با استفاده از طیف گسترده‌ای از فرمول ها، توابع و میانبرهای صفحه کلید انجام می‌شوند. با توجه به ارزش عظیمی که در خطر است و تمایل مجموعه داده‌های بزرگ به خطا، تحلیلگران باید مطمئن باشند که هنگام انجام کار خود از بهترین شیوه‌ها استفاده می‌کنند.

بهترین شیوه‌ها عبارتند از:
• بسیار سازماندهی شده با داده‌ها
• همه فرمول‌ها و محاسبات را تا حد امکان ساده نگه دارید
• یادداشت برداری و نظر در سلول‌ها
• صفحات گسترده ممیزی و تست استرس
• داشتن چندین نفر که کار را بررسی کنند
• استفاده از جداول داده‌ها و نمودارها/نمودارها برای ارائه داده‌ها
• ایجاد فرضیات صحیح و مبتنی بر داده
• توجه شدید به جزئیات

چرا تحلیل مالی مفید است؟

هدف تجزیه و تحلیل مالی این است که آیا یک واحد تجاری با ثبات، حلال، نقدشونده یا سودآور است که بتواند سرمایه‌گذاری پولی را تضمین کند. از تحلیل مالی برای ارزیابی روندهای اقتصادی، تنظیم سیاست‌های مالی، ساخت برنامه‌های بلند مدت برای فعالیت‌های تجاری و شناسایی پروژه‌ها یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود.

تجزیه و تحلیل مالی چگونه انجام می‌شود؟

تجزیه و تحلیل مالی را می‌توان در هر دو محیط مالی شرکت و سرمایه‌گذاری انجام داد. یک تحلیلگر مالی به طور کامل صورت‌های مالی شرکت از جمله: صورت سود و زیان، ترازنامه و صورت جریان نقدی را بررسی می‌کند.
یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای تجزیه و تحلیل داده‌های مالی، محاسبه نسبت‌ها از داده‌های صورت‌های مالی برای مقایسه با سایر شرکت‌ها یا با عملکرد گذشته خود شرکت است. یک حوزه کلیدی تحلیل مالی شرکت شامل برون‌یابی عملکرد گذشته شرکت، مانند سود خالص یا حاشیه سود، به تخمین عملکرد آتی شرکت است.

چه تکنیک‌هایی در انجام تحلیل مالی استفاده می‌شود؟

تحلیلگران می‌توانند از تجزیه و تحلیل عمودی برای مقایسه هر جزء از صورت‌های مالی به عنوان درصدی از خط مبنا (مانند هر جزء به عنوان درصدی از کل فروش) استفاده کنند. از طرف دیگر، تحلیلگران می‌توانند با مقایسه نتایج مالی یک سال پایه با سال‌های دیگر، تحلیل افقی را انجام دهند.

بسیاری از تکنیک‌های تجزیه و تحلیل مالی شامل تجزیه و تحلیل نرخ رشد از جمله تجزیه و تحلیل رگرسیون، رشد سال به سال، تجزیه و تحلیل از بالا به پایین مانند درصد سهم بازار، یا تجزیه و تحلیل از پایین به بالا مانند تجزیه و تحلیل محرک درآمد است.

در نهایت، تحلیل مالی اغلب مستلزم استفاده از معیارها و نسبت‌های مالی است. این تکنیک‌ها شامل ضرایب مربوط به نقدینگی، پرداخت بدهی، سودآوری یا کارایی (گردش منابع) یک شرکت است.

تحلیل بنیادی چیست؟

تحلیل بنیادی از نسبت‌های جمع‌آوری‌شده از داده‌های صورت‌های مالی، مانند سود هر سهم یک شرکت (EPS)، برای تعیین ارزش کسب‌وکار استفاده می‌کند. با استفاده از تجزیه و تحلیل نسبت‌ها علاوه بر بررسی کامل شرایط اقتصادی و مالی پیرامون شرکت، تحلیلگر می‌تواند به ارزش ذاتی امنیت دست یابد. هدف نهایی رسیدن به عددی است که سرمایه گذار بتواند با قیمت فعلی یک اوراق بهادار مقایسه کند تا ببیند که آیا اوراق بهادار کمتر از ارزش‌گذاری شده یا بیش از حد ارزش‌گذاری شده است.

تحلیل تکنیکال چیست؟

تحلیل تکنیکال از روندهای آماری جمع آوری شده از فعالیت‌های بازار مانند میانگین متحرک (MA) استفاده می‌کند. اساساً، تحلیل تکنیکال فرض می‌کند که قیمت اوراق بهادار از قبل منعکس‌کننده تمام اطلاعات در دسترس عموم است و در عوض بر تحلیل آماری حرکات قیمت تمرکز می‌کند. تحلیل تکنیکال تلاش می‌کند تا با جستجوی الگوها و روندها به جای تحلیل ویژگی‌های اساسی یک اوراق بهادار، احساسات بازار را در پشت روند قیمت درک کند.

جمع‌بندی

تجزیه و تحلیل مالی سنگ بنای تصمیم گیری هوشمندانه‌تر و استراتژیک‌تر بر اساس داده‌های مالی اساسی یک شرکت است. چه شرکتی، چه سرمایه‌گذاری یا تحلیل فنی، تحلیلگران از داده‌ها برای کشف روندها، درک رشد، جستجوی حوزه‌های ریسک و حمایت از تصمیم گیری استفاده می‌کنند. تجزیه و تحلیل مالی ممکن است شامل بررسی تغییرات صورت‌های مالی، محاسبه نسبت‌های مالی، یا بررسی واریانس‌های عملیاتی باشد. انجام تمامی این تحلیلها و تهیه گزارشات مربوطه نیاز به داده هایی صحیح و دقیق و بروز دارد.

نرم افزارهای مالی حرفه ای می توانند دراین راستا یاری رسان مدیران باشند. نرم افزارهای حرفه ای که دارای گزارشات دقیق و متعدد می باشند می توانند کمک شایانی در تعیین میزان ریسکها و محاسبه نسبتهای مالی و نیز بررسی واریانسها نمایند. نرم افزار یاس سیستم ، دارای صدها گزارش در حوزه های مالی ، انبار، دستمزد، فروش و … می باشد که مدیران می توانند براحتی با استناد باین گزارشات تحلیل های مالی خود را ارائه دهند تا تصمیم گیری های کسب و کار را هدفمند نمایند.

منابع : investopedia – wallstreetmojo